Listeria monocytogenes jako problem zdrowia publicznego

Listeria monocytogenes to jeden z istotnych czynników etiologicznych wywołujących groźne w skutkach zakażenia ośrodkowego układu nerwowego, posocznicę, a także zakażenia kobiet ciężarnych. Celem prezentowanej pracy jest przedstawienie aktualnych informacji na temat zakażeń wywołanych pałeczkami Listeria monocytogenes u ludzi oraz ocena sytuacji epidemiologicznej w Polsce w 2014 roku, w porównaniu z latami wcześniejszymi. Pałeczki Listeria monocytogenes to gram dodatnie, względnie beztlenowe, ruchliwe, niewytwarzające przetrwalników drobnoustroje, powszechnie występujące w środowisku. Drobnoustrój ten jest szeroko rozpowszechniony w przyrodzie, zwłaszcza w glebie, paszach, wodzie. Cechą charakterystyczną bakterii jest zdolność namnażania się w temp. 2–4ºC, przez co źródłem zakażenia człowieka może być przechowywana w tych warunkach żywność gotowa do spożycia. Do zakażenia tym drobnoustrojem najczęściej dochodzi drogą pokarmową, wyjątek stanowią zakażenia płodu i noworodka, przekazywane przez łożysko lub w trakcie porodu przez zainfekowany kanał rodny. Listeria monocytogenes to patogen szczególnie niebezpieczny dla noworodków, kobiet ciężarnych oraz osób o osłabionej odporności immunologicznej, będącej skutkiem choroby lub przyjmowania leków. We wszystkich zagrożeniach, które niesie ze sobą otaczające środowisko, najważniejszą rolę odgrywa profilaktyka; wiedza o zapobieganiu zakażeniom i prawidłowe nawyki higieniczne.

Listeria monocytogenes is one of the most important etiological factors causing fatal central nervous system infections, sepsis and infection in pregnant women. The aim of this study is to present current information concerning infections caused by Listeria monocytogenes coccobacillus in humans, and assessment of the epidemiological situation in Poland in 2014, compared with the previous year. Listeria monocytogenes is a gram-positive, facultatively anaerobic, motile, nonsporulating coccobacillus, commonly found in the environment. This organism is widely prevalent in nature, especially in soil, animal feed, and water. A characteristic feature is the ability of the bacteria to multiply at 2–4° C, and for this reason, food ready for consumption which is stored in these conditions may be the source of infection in humans. Infection with this microorganism most often takes place by the oral route, except for infection of the foetus and newborn, passed through the placenta or during birth through an infected birth canal. Listeria monocytogenes is a pathogen particularly dangerous for newborns, pregnant women and people with weakened immunity, as a result of illness or medication. In all the risks that entail the surrounding environment, the role of prevention is most important, as well as knowledge about how to prevent infection and proper hygienic habits.