Wybrane kierunki i aspekty przemian funkcjonalnych terenów przemysłowych we Wrocławiu w latach 1989–2016

The spatial structure of cities in post-1989 Poland underwent significant transformations. The urban areas that significantly changed their image were industrial areas. Due to their attractive location in the city, they were susceptible to new processes and socio‑economic phenomena. As a result of these changes, entities of a function other than production entered the uniform industrial site. The process of functional succession was observed. The aim of the study is to indicate the most important directions and aspects of functional changes of industrial areas in Wroclaw in the years 1989–2016. The article was created on the basis of REGON data analysis (1999, 2004, 2009 and 2016) and field studies. The process of changing the functions of industrial areas has significantly changed most of the city’s production areas, causing morphological and physiognomic changes, as well as functional and social changes. The dynamics of changes in the functions of this type of urban areas are mainly influenced by the specificity of their location (proximity to the city centre, location relative to the main transport routes of the city), type of industrial activity, technical condition of buildings, financial condition of the industrial plant and many other factors. The studied process is often an unplanned transformation with uncontrolled change dynamics.

Struktura przestrzenna miast w Polsce po 1989 roku uległa istotnym przeobrażeniom. Do terenów miejskich, które znacząco zmieniły swoje oblicze po tym okresie, można zaliczyć tereny przemysłowe, które z uwagi na swoje atrakcyjne położenie w tkance miejskiej i duży rezerwuar powierzchni były wyjątkowo podatne na zaistniałe nowe procesy oraz zjawiska społeczno‑gospodarcze. W wyniku tych przemian na jednolite dotąd tereny przemysłowe zaczęły wkraczać podmioty o innej funkcji niż produkcyjna. Dochodziło do sukcesji funkcjonalnej. Celem opracowania jest pokazanie najważniejszych kierunków i aspektów przemian funkcjonalnych terenów przemysłowych we Wrocławiu w latach 1989–2016. Artykuł powstał na bazie analizy danych REGON (1999, 2004, 2009 i 2016) i przeprowadzonych badań terenowych. Proces zmiany funkcji terenów przemysłowych istotnie zmienił większość terenów produkcyjnych miasta, wywołując zmiany morfologiczno‑fizjonomiczne, funkcjonalne oraz społeczne. Na dynamikę zmian funkcji tego rodzaju terenów wpływa głównie specyfika ich lokalizacji (bliskość centrum, położenie względem głównych ciągów komunikacyjnych miasta), rodzaj prowadzonej działalności przemysłowej, stan techniczny budynków, kondycja finansowa zakładu przemysłowego i wiele innych czynników. Badany proces ma często charakter nieplanowanych przemian o niekontrolowanej dynamice i formie zmian.