Turystyka jest jednym z największych i jednocześnie najszybciej rozwijających się działów wielu gospodarek na świecie. Każdego roku miliony osób na naszej planecie podróżują. Kiedy przyjeżdżają do danego regionu, mają duży wpływ na destynację turystyczną, lokalną społeczność, środowisko naturalne i zagospodarowanie przestrzenne. Równocześnie na wielu terenach turystyka stanowi główne źródło rozwoju gospodarczego. Ale interesy turystów, lokalnej gospodarki oraz środowiska są często sprzeczne. Rozwój turystyki może spowodować dużo pozytywnych zmian, jak choćby wzrost jakości życia mieszkańców czy napływ kapitału, może też jednak sprowadzić zmiany negatywne. W szczególności są one widoczne w zanieczyszczeniu środowiska, jego nadmiernej eksploatacji, w braku poszanowania dla kultury i historii regionu. Przykładem jest nieprzemyślane zagospodarowanie przestrzenne, w tym budowa „drugich domów” przy zabytkach albo na unikatowych terenach zielonych. Dotychczas rozwój turystyki opierał się na spełnianiu aspiracji przedsiębiorców czy turystów, ich wygodzie oraz interesie, bez przejmowania odpowiedzialności za zachowanie zasobów naturalnych czy dbanie o lokalną społeczność. Obecnie kluczowe znaczenie dla skutecznego zarządzania i pozycjonowania poszczególnych gałęzi gospodarki, zwłaszcza turystyki, ma zrównoważony rozwój. Turystyka również może być zrównoważona, jeżeli jej rozwój zaspokaja potrzeby zarówno turystów, jak i lokalnych mieszkańców, przy jednoczesnym zachowaniu i ochronie zasobów materialnych i niematerialnych. Cel niniejszego artykułu jest poznawczy – prezentacja zasad zrównoważonego rozwoju na przykładzie sektora turystycznego w Chorwacji. Przedmiotem badania jest analiza pozytywnego i negatywnego wpływu turystyki na destynację turystyczną, lokalną społeczność, środowisko i gospodarkę. Autor pragnie wykazać, iż poprzez wprowadzenie modelu zrównoważonego rozwoju turystyki można uzyskać wzrost społeczno-gospodarczy oraz ogólną stabilność i równowagę regionu.
Tourism is one of the largest and simultaneously the most rapidly expanding industries in the
world. Every year, millions of people across the planet are involved in the act of travelling. When vast
numbers of tourists travel to a particular location, a tourist destination, they have a considerable impact
on the local community and environment, spatial planning and more. Moreover, in many regions,
tourism is a major source of economic development. However, often the interests of the tourism sector
and the local economy are incompatible with those of the environment. The development of tourism in
many cases can cause many positive changes, such as raising the standard of living, the inflow of capital, although – as often happens – along with numerous positive changes, the development of tourism
can cause a series of negative changes. These are visible, in particular, in air pollution, overexploitation
of the environment, lack of respect for a region’s culture and history, such as non-planned activities and
building “second homes” near monuments or on a unique green area. So far, the development of tourism
was based on meeting the aspirations of entrepreneurs and tourists, their convenience and interest,
without caring about the interests of conserving natural resources or caring for the local community.
At present, what is crucial for the successful management and also for the market positioning of each
particular branch of the economy, especially tourism, is sustainable development. Tourism can also be
sustainable if the development meets the needs of both tourists and local residents, whilst preserving
and protecting both tangible and intangible assets. The aim of this article is the presentation of the principles
of sustainable development based on the example of the tourism sector in Croatia. The objective
of this study is to analyse the positive and negative impact of tourism on tourist destinations, the local
community, the environment and the economy. The author wishes to demonstrate that, by introducing
a model of sustainable tourism development, it is possible to achieve an increase in socio-economic
growth, as well as overall sustainability and balance in the region.
