O SKOLIOZACH INACZEJ (cz. I) Podstawy fijologiczne i fijopatologiczne terapii skolioz

Podejście do problemu skolioz jest wielce zróżnicowane i zależy przede wszystkim od zainteresowań autorów zajmujących się tą problematyką. Przeważają prace dotyczące epidemiologii i etiopatogenezy skolioz oraz biomechanicznych aspektów problemu. W literaturze przedmiotu skolioza traktowana jest przeważnie jako statyczny problem lokalny, dotyczący samego kręgosłupa, natomiast szerzej widziane skutki posturalne są zwykle traktowane marginalnie, lub wręcz pomijane. Do bardzo rzadkich należą też prace poruszające neuropatologiczne aspekty dotyczące zaburzeń regulacji przestrzennego układu ciała w rozwijających się skoliozach. Takie postrzeganie skoliozy powoduje, że zachowawcze leczenie nawet niskostopniowej skoliozy na ogół skazane bywa na niepowodzenie. Celem pracy było przybliżenie fijologicznych i patofijologicznych podstaw terapii skolioz w ujęciu odmiennym od najczęściej prezentowanego w piśmiennictwie. W tej części pracy przedstawiono najpierw system sterowania postawą ciała oraz rozwojowe aspekty tego zagadnienia w warunkach fijologicznych i patologicznych. Następnie przedstawiono skutki posturalne rozwijającej się i już rozwiniętej skoliozy. Zwrócono uwagę na skutki samoistnej kompensacji i tworzący się nawyk nieprawidłowej postawy i „przeprogramowanie” systemu sterowania postawą, czyniące próby aktywnej korekcji nieskutecznymi, a także na potrzebę wczesnej interwencji zmierzającej m.in. do tego, by nie utrwalił się nawyk nieprawidłowej postawy. Zwrócono uwagę na to, że tworzące i rozwijające się skoliozy na ogół nie przynoszą ze sobą uchwytnych dolegliwości, a poważniejsze ogólne skutki zdrowotne przeważnie ujawniają się dopiero u osób dorosłych, pod postacią zespołów bólowych kręgosłupa, problemów ginekologicznych u kobiet, zaburzeń oddychania i krążenia związanych z deformacjami klatki piersiowej, obniżenia ogólnej wydolności.

The approach to the problem of scoliosis is very diffrent and depends primarily on the interests of authors dealing with the issue. In the literature, scoliosis is treated mostly as a static and local problem with the spine and widely seen postural effcts are usually considered marginal, or even ignored. The papers describing a neuropathological aspects about disorders of spatial regulation of the body in the developing scoliosis are very rare too. Such a perception of scoliosis causes that conservative treatment of even low degree scoliosis usually is doomed to fail. The aim of this study was to present physiological and pathophysiological basis of scoliosis therapy in terms diffrent from most commonly presented in the literature. In this part of paper posture steering (control) system and developmental aspects of the problem in terms of physiological and pathological was fist presented. Then the postural effcts of growing and already developed scoliosis was presented. Attention is paid to effcts of spontaneous compensation and forming the habit of improper posture. “Reprogramming” the system of postural control, making active attempts of correction ineffctive and the need for early intervention leading to, among others, not to preserve the habit of improper posture was discussed as well. In the last section of this paper, attention was drawn to the fact that creating and developing scoliosis usually do not bring with them noticeable complaints, and serious health effcts usually become apparent only after many years, in adults life, as a back pain syndrome, gynecological problems in woman, respiratory and cardiovascular problems related to deformities of the chest or reduction in effiency etc.