Doświadczenie poznania unicestwiającego w myśli adwajtystycznej

Znana anegdota o Śaṅkarze uciekającym przed szarżującym bykiem świadczy o istnieniu swego rodzaju realności i wewnętrznej logiki w świecie empirycznym. Wynika z niej także istnienie pewnej hierarchii realności, gdy myślimy o istnieniu zakorzenionym w niewiedzy (avidyā). W artykule przytoczone zostały dwie rozbieżne opinie o tej hierarchii w filozofii advaity, głoszone przez wybitnych uczonych – E. Deutcha i P. Hackera. Bezsprzecznie hierarchia dotyczy wyłącznie rzeczywistości nałożonej. Z punktu widzenia wiedzy (vidyā) wszystkie poziomy istnienia zjawiskowego nie mają znaczenia. Poznanie rzeczywistości ostatecznej (bādha) Deutch określa terminem sublation, Hacker zaś contradiction. Obecny artykuł zawiera propozycję nowego, prawdopodobnie bardziej stosownego terminu „poznanie unicestwiające”, ponieważ poznanie rzeczywistości ostatecznej pociąga za sobą w sposób nieunikniony pewność nieistnienia i iluzorycznego charakteru świata zjawiskowego.