Soziale Gerechtigkeit im Wohlfahrtsstaat. Zum normativen Gehalt materieller Deprivation

The issue of global poverty is one of utmost importance and has gained increasing attention from political and social philosophy. In philosoph ical literature, severe forms of poverty and inequality between rich and poor countries are central, while ‘relative’ poverty, which is com- mon in richer countries, has gained much less attention. In an attempt to fill this gap, I will explore the philosophical substance of poverty a nd social exclusion in the context of welfare states. I discuss David Miller’s theory of social justice and the concept of material deprivation as it is used by the European Union. My main assumption is that material deprivation is socially unjust because it violates the three principles of social justice: need, desert, and equality. This finding will be explored on a theoretical level as well as considering empirical insight. Against this background, I will conclude with remarks on the possible contribution of social and politi- cal philosophy to poverty research.

Sprawiedliwość społeczna w państwie opiekuńczym. Normatywna wymowa niedostatku materialnego. Kwestia ubóstwa na świecie jest jednym z najważniejszych problemów i jako taka zyskuje coraz większą rangę w filozofii politycznej i społecznej. Przypadki skrajnego ubóstwa oraz nierówności między krajami bogatymi i biednymi zajmują znamienite miejsce w literaturze filozoficznej; znacznie mniej zaś uwagi poświęca się zagadnieniu „względnego” ubóstwa, które jest powszechne w krajach bogatszych. Chcąc wypełnić tę lukę, autor artykułu zajmuje się badaniem filozoficznej istoty ubóstwa i wykluczenia społecznego w państwach opiekuńczych. Autor omawia teorię sprawiedliwości społecznej Davida Millera oraz pojęcie „niedostatek materialny”, które używane jest przez Unię Europejską. Jako główne założenie przyjmuje, że niedostatek materialny jest społecznie niesprawiedliwy, ponieważ narusza trzy podstawowe elementy sprawiedliwości społecznej: potrzebę, zasługę i równość. Założenie to badane jest na poziomie teoretycznym, jak również w kontekście danych empirycznych. W podsumowaniu artykułu autor podkreśla rolę filozofii społecznej i politycznej w dalszych badaniach nad ubóstwem.