Instytucja pochodzenia dziecka w polskim prawie rodzinnym w latach 1946–19651

Artykuł stanowi opis ewolucji systemu domniemań dotyczących instytucji pochodzenia dziecka w polskim prawie w latach 1946–1964. Analizie poddano trzy następujące po sobie regulacje prawne: Prawo rodzinne z 1946 roku – stanowiące pierwszą próbę unifikacji tej materii od czasu uzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku, Kodeks rodzinny z 1950 roku – znoszący podział na dzieci małżeńskie i pozamałżeńskie oraz Kodeks rodzinny i opiekuńczy z 1964 – którego przepisy nadal posiadają moc obowiązującą (z uwzględnieniem późniejszych nowelizacji). Ujęta w sposób nowatorski analiza obejmuje takie zagadnienia, jak: podział na dzieci małżeńskie i pozamałżeńskie i jego konsekwencje, domniemanie ojcostwa, sądowe ustalenie ojcostwa, a także uprawnienie, uznanie i zrów- nanie dziecka. W artykule zwrócono również uwagę na zmieniającą się sytuację prawną podmiotów, związanych z instytucją pochodzenia dziecka, czyli: dziecka, matki, ojca oraz męża matki.

The paper constitutes a description of the evolution of the system of presumptions pertaining to institution of parentage in Polish family law in the years 1946– 1965. The following three legal acts were analysed: Family Law of 1946, constituting the first attempt at unification of regulations connected with this matter since 1918, when Poland regained independence, Family Code of 1950, abolishing the division into legitimate and illegitimate children, and the Family and Guardianship Code of 1964, with its legal regulations still in force (with subsequent amendments). The innovative analysis encompasses such problems as: division into legitimate and illegitimate children and its consequences, presumption of paternity, establishment of paternity in court, as well as legitimisation, recognition, and equalisation of a child. The changing situation of the legal entities connected with the institution of parentage, i.e. child, mother, father, and mother’s husband is also discussed in the article.