The e-waste management system in Poland

The Waste Electronic and Electrical Equipment Regulations (WEEE) are intended to reduce the amount of e-waste being disposed of within the EU, and require EEE producers to pay for its reuse, recycling and recovery. It is estimated that 25% of the mass of WEEE produced in the EU-27 is collected and processed, and the remaining 75% is not recorded. In Poland a total of 1.5 kg/person was collected in 2008, and 4.4 kg/person in 2014, but it is not enough at the moment because in 2021 Poland will be obliged to recover 11 kg/person. The paper presents the barriers and challenges of the e-waste management system in Poland including an analysis of the legal, technological, ecological and market aspects, focusing on the recovery of non-energy raw materials. It was shown that the existing system of waste collection with Extended Producers Responsibility (EPR) based on EU regulations required some improvements to boost recovery and recycling of valuable materials and to be in line with the strategy for a circular economy. Despite the fact that there are over 1,500 companies involved in waste collection in Poland and waste is picked up for free from citizens, there are more and more activities promoting proper waste segregation, and waste collection is still the weakest link. The recycling companies are mainly SMEs that already implement the latest technologies and strategies for CSR and ISO 14001 certification and they are able to recover valuable resources. However, the variability of market conditions (low metal price) and regulations, as well as the dominance of the large Organisation of Electrical and Electronic Equipment Recovery (OEEER), results in competition with one another in order to obtain the lowest price, and as a result the recycling companies do not fully exploit their capacities. The consequence of these activities is the development of a grey zone. However, due to the increasing importance of materials recovery from waste and the fact that it is a priority in the most recent strategic documents in Poland, it should undergo dynamic development.

Przepisy prawne dotyczące zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (ZSEE) regulują zasady postępowania z zużytym sprzętem w sposób zapewniający bezpieczeństwo zdrowia i życia ludzi oraz ochronę środowiska. Zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, wprowadzający sprzęt elektryczny i elektroniczny są zobowiązani do organizowania i finansowania całego systemu zbiórki. Są to przedsiębiorcy, którzy produkują i wprowadzają sprzęt do obrotu pod własnym oznaczeniem, wprowadzają do obrotu pod własnym oznaczeniem sprzęt wyprodukowany przez innego przedsiębiorcę lub tacy, którzy sprzęt importują. Szacuje się, że 25% masy ZSREE wytwarzanego w UE-27 jest gromadzone i przetwarzane, a pozostałe 75% nie jest w żaden sposób rejestrowane. W Polsce, w przeliczeniu na jednego mieszkańca w roku zbierano ok. 1,5 kg ZSEE z gospodarstw domowych, w roku 2014 udało się zebrać 4,4 kg ZSEE/ 1 mieszkańca, jednak wciąż jest to dużo mniej niż obowiązujący od 2021 r. wymóg zbiórki minimum 11 kg ZSEE/ 1 mieszkańca. W pracy przedstawiono bariery i wyzwania systemu zarządzania ZSEE w Polsce, w tym analizę aspektów prawnych, technologicznych, ekologicznych i rynku, koncentrując się na odzysku surowców nieenergetycznych. Wykazano, że istniejący system zbiórki odpadów, zgodny z rozszerzoną odpowiedzialnością producentów (EPR) UE wymaga pewnych ulepszeń, aby zwiększyć poziom odzysku i recyklingu cennych materiałów. Pomimo iż obecnie ponad 1500 firmw Polsce zajmuje się zbiórką ZSEE, odpady te zbierane są bezpłatnie od obywateli oraz istnieje coraz więcej działań promujących właściwą segregację e-odpadów, to selektywne zbieranie ZSEE jest nadal najsłabszym elementem systemu zarządzania ZSEE.