Rozmowy o spełnianiu pasji. Fenomenograficzna rekonstrukcja koncepcji pasji przyszłych nauczycieli i ich możliwe implikacje dla stawania się refleksyjnym nauczycielem

Celem niniejszego tekstu jest prezentacja badań dotyczących koncepcji pasji przyszłych nauczycieli i różnych potencjałów wyłonionych koncepcji dla rozwoju nauczycielskiej refleksyjności. W tym celu wykorzystana została procedura fenomenograficzna, która umożliwiła zrekonstruowanie funkcjonujących w świadomości przyszłych nauczycieli koncepcji pasji i jej znaczenia dla człowieka. W badaniu ujawnionych zostało siedem konceptualizacji pasji. Zgodnie z procedurą fenomenograficzną są one następnie interpretowane, a jako rama teoretyczna wykorzystana została perspektywa zradykalizowanej nowoczesności Anthony’ego Giddensa z jej istotnymi cechami, jak: racjonalizacja, szanse i ryzyko. W jej świetle realizowanie przez ludzi różnorodnych pasji może być rozumiane jako próby „kolonizowania” przyszłości. Świadomość tego, że życie niesie ze sobą zmiany, które są jedyną pewną cechą świata, rodzi potrzebę przewidywania tego, co może nieoczekiwanie pojawić się w życiu. Niewiadoma przyszłość zarówno w perspektywie indywidualnej, jak i globalnej prowadzi do racjonalnej oceny szans i ryzyka. W takim kontekście każda z konceptualizacji pasji staje się określonym zasobem, uruchamiając różne perspektywy myślenia o sobie samym i własnych działaniach zawodowych.

The aim of this paper is to present the research on the concept of future teachers’ passions and different potentials of the emerging concepts for the development of teachers’ reflexivity. For this purpose, a phenomenographic procedure was used which made it possible to reconstruct the concept of passion and its importance in the functioning of future teachers’ minds. The study reveals seven conceptualisations. They are subsequently interpreted according to the phenomenographic procedure, Anthony Giddens’ perspective of radicalised modernity with its essential features, such as rationalisation, opportunities and risks, is used as a theoretical framework. In its light, following one’s passions can be understood as an attempt to “colonise” the future. The awareness of the fact that life brings changes with it, which is the only certain feature of the world, raises the need to predict what may unexpectedly emerge. An unknown future, both in the individual and global perspective, leads to a rational evaluation of opportunities and risks. In this context, each conceptualisation of passion becomes a specific resource, triggering different perspectives of thinking about oneself and one’s own professional activities.