Egzystencjalny fenomen epizodów codzienności jako źródło antycypacji przyszłości

Każda postać doświadczeń edukacyjnych (wychowania i kształcenia), które rozgrywają się „tu i teraz” przybiera postać epizodów codzienności i w tym znaczeniu stają się one źródłem antycypacji przyszłości. Antycypacje te mogą zaś okazywać się „puste” (nie spełniające się, nie znajdujące swego urzeczywistnienia) lub „pełne” (spełniające się, znajdujące swoje urzeczywistnienie). Mogą też być urzeczywistniane na mocy obiektywnego biegu rzeczy i przyczynowo-skutkowej przewidywalności lub subiektywnej sprawczości podmiotu działania, który „wczytuje” zarówno w siebie, jak i w otaczającą rzeczywistość własne egzystencjalne projekty. W tym znaczeniu człowiek jest stwarzany przez otaczający świat, ale również świat ten stwarza – jest zarazem bytem uwarunkowanym i warunkującym. Struktura i dynamika edukacji, jej sens i istota, mogą i powinny być zatem ujęte przez pryzmat tych dwóch aspektów: obiektywnego i subiektywnego. To, co obiektywne może zaś być przewidywane, tak jak to, co subiektywne może być projektowane. Jednym z podstawowych zadań edukacji jest zatem wyposażanie swych adeptów w owe kompetencje antycypacji przyszłości przewidywania i projektowania.

Each educational experience (upbringing and education) that takes place „here and now” takes the form of the episodes of everyday life and, in this meaning, they become the resource of anticipation of events in the future. Anticipation may become „empty” (not self-fulfilling, and without its own realisation) or „full” (self-fulfilling, and finding its own realisation). Anticipation may be also realised on the basis of the objective course of the matter, on the basis of cause-and-effect predictability, or on the basis of subjective proactivity of the operator that “loads” its own existential projects in both itself and the surrounding reality. In this meaning, a person is created by the surrounding world, but a person also creates the world; therefore, the man is both the determined and determining being. The structure and dynamics of the education, its sense and the essence may be considered in the context of objective and subjective aspects. The objective ones may be as predictable as the subjective ones may be designed. One of the essential tasks of the education is therefore to equip its adepts with the competencies of future anticipation of predictions and design.