Pedagogika ogólna jako nauka w rękopisach z oflagu Andrzeja Niesiołowskiego

Prezentowana w artykule koncepcja pedagogiki integralistycznej Andrzeja Niesiołowskiego zrekonstruowana została na podstawie ocalałych rękopisów powstałych w niemieckich oflagach w latach 1939-1945. Głównym jej założeniem jest przezwyciężenie istniejących w pedagogice jednostronności (w tym antynomii) oraz znalezienie maksymalnie pełnej syntezy w postaci pedagogiki ogólnej. Dla Niesiołowskiego bodźcem do jej tworzenia były: upadek kultury przejawiający się w fakcie rozpętania przez Niemcy II wojny światowej (dlatego Zachód winien poddać weryfikacji cele i ideały wychowania) oraz dostrzegane potrzeby pedagogiki jako nauki. Koncepcja ta uwzględnia wszelkie etapy rozwoju pedagogiki, jej paradygmaty – humanistyczny i pozytywistyczny (spekulatywny i empiryczny), a szeroko ujęty przedmiot pedagogiki ogólnej uwzględnia istotne konteksty jego naukowego ujęcia.

The conception of Andrzej Niesiołowski’s integral pedagogy was reconstructed on the basis of saved manuscripts created in the German Oflag in 1939-1945. Main assumption of this conception is to overcome sidedness (including antynomies) existing in pedagogy and to find the full synthesis in form of general educational theory. The downfall of culture that manifests itself in the fact of unleashing World War II by Germany (this is why the West should verify goals and ideals of education) and perceived needs of pedagogy as a science were for Niesiołowski principal impulse for creation his conception. The idea takes into consideration all stages of the development of pedagogy, its humanistic and positivist (speculative and empirical) paradigms, and widely expressed object of general educational theory takes into account relevant contexts of Niesiołowski’s scientific approach.