Metodologiczny status badań eklektycznych w pedagogice

W artykule podjęto próbę uporządkowania stanowisk, jakie dają się zidentyfikować w polu dyskusji nad wartością i zakresem możliwych triangulacji badań ilościowych i jakościowych. Wskazano na typy triangulacji ogólnie akceptowanych i niebudzących istotnych kontrowersji (triangulację metod, danych, badaczy, środowisk i teorii), analizując też jednak ich słabe strony. Omówiono przykłady strategii badań, które ze swojej istoty mają charakter triangulacyjny (studium przypadków, etnografia, badania w działaniu, bricolage i metoda mozaikowa). Podjęto też dyskusję na temat możliwości triangulacji paradygmatów, konfrontując epistemologiczno-ontologiczne argumenty jej przeciwników i praktyczne argumenty jej zwolenników. W ostatecznym rozstrzygnięciu jako decydujący przyjęto argument o niewspółmierności paradygmatów z jednoczesną zgodą na łączenie metod (także ilościowych i jakościowych) o wspólnym rdzeniu epistemologicznym.

In the paper an attempt is made to organise positions to be identified in the field of discussions on the value and scope of possible triangulation of qualitative and quantitative research. Types of triangulations are recognised which are generally accepted and do not entail significant controversies (triangulation of methods, data, researchers, environments and theories), with their drawbacks also being analysed. Research strategies are discussed which retain the character of triangulation (case studies, ethnography, research in action, bricolage and mosaic approach). A discussion is also undertaken on the possibility (or impossibility) of paradigms triangulation, with the epistemologically-ontological arguments of its opponents and practical arguments of its proponents being confronted. As the issue is finally settled, the argument adopted as decisive is one on incommensurability of paradigms and simultaneous acceptance of the combination of (also qualitative and quantitative) methods of a shared the same epistemological core.