Humanistyczno-religijna pedagogika Siergieja A. Raczyńskiego (1833-1902)

Siergiej A. Raczyński (1833-1902 jest uznawany za jednego z najważniejszych przedstawicieli humanistycznego idealizmu narodowo-religijnego w rosyjskiej myśli pedagogicznej drugiej połowy XIX wieku. Jego myśl pedagogiczna, która była rezultatem nie tylko rozważań teoretycznych, lecz nade wszystko doświadczeń praktycznych, znacząco wpłynęła na rozwój wiejskiego szkolnictwa w Rosji na przełomie XIX i XX wieku. Szkoła dla dzieci wiejskich, założona w 1875 roku przez Raczyńskiego we wsi Tatiewo, stała się modelowym przykładem organizacji elementarnych szkół cerkiewno-parafialnych w Rosji. Po roku 1917 postać i dzieło tego wybitnego pedagoga zostały skazane na zapomnienie. Obecnie są one na nowo odkrywane, zaś w Polsce pozostają praktycznie nieznane. Artykuł stanowi próbę przybliżenia polskiemu czytelnikowi myśli pedagogicznej Siergieja Raczyńskiego, którego gorliwość, pomysłowość i oddanie, jakim wykazał się w nauczaniu i wychowaniu dzieci, mogą być wzorem dla nauczycieli i wychowawców doby współczesnej.

Sergey A. Rachinsky (1833-1902) is acknowledged to be one of the most important representatives of humanistic and ethno-religious idealism in Russian educational thought of the second half of the 19th century. His pedagogical thought, which was the result of not only theological reflection, but above all of practical experience, significantly influenced the development of rural education in Russia at the turn of the 20th century. A school for rural children, which Rachinsky established in 1875 in the village of Tatievo, became a model example of the elementary organization of parochial schools in Russia. After 1917, the figure and work of this distinguished pedagogue was doomed to oblivion. His work is currently being newly discovered; however, they remain practically unknown in Poland. This article attempts to make the pedagogical thought of Sergey Rachinsky accessible to readers. His zeal, creativity and dedication shown in teaching and educating children are an example for teachers and educators in contemporary times.