Ocena zróżnicowania odmian pszenicy pod względem cech użytkowych z wykorzystaniem jedno- i wielowymiarowych metod statystycznych

Celem badań było przedstawienie możliwości wykorzystania jedno- i wielozmiennej analizy statystycznej danych eksperymentalnych w procesie wyboru odmian pszenicy charakteryzujących się korzystnymi wartościami zarówno pod względem elementów struktury plonu jak i cech reologicz¬nych. Materiał do badań stanowiło 18 odmian pszenicy ozimej wykorzystywanych w programach hodowlanych. Doświadczenie przeprowadzono w układzie bloków losowanych kompletnych w trzech powtórzeniach. Dla każdej odmiany zmierzono wysokość rośliny, masę ziarna z rośliny, długość kłosa, masę ziarna z kłosa i masę 1000 ziaren, a także określano zawartość białka w s.m. ziarna, wskaźnik Zeleny’ego oraz wykonano analizy farinograficzne przy użyciu aparatu Brabendera. Uzyskane dane opracowano statystycznie. Biorąc pod uwagę wyniki uzyskane z jedno- i wielo¬wymiarowej analizy statystycznej, spośród badanych odmian na wyróżnienie zasługują Alidos i Batis, o istotnie lepszych lub nie odbiegających od średniej dotyczących wszystkich badanych odmian para¬metrach dla elementów struktury plonu i cech technologicznych ziarna.

The aim of this study was to present the use of uni- and multivariate statistic analysis for evaluation of initial material diversity in wheat breeding. Material for the studies included 18 winter wheat cultivars utilized in breeding programs. The field experiment was carried out in the randomized block design with three replications. After harvesting, the plant height, grain weight per plant, ear length, grain weight per ear, thousand — grain weight, protein content and Zeleny test were recorded for all cultivars. In addition, rheological parameters were evaluated using the Brabender farinograph. The obtained data were analyzed statistically. Results of the statistical analysis showed that among the genotypes under study two, Alidos and Batis, may be distinguished as cultivars characterised by better performance of morphological and technological traits, as compared to than the other genotypes.