Niepełnosprawność i złożoność

Celem artykułu jest zaadaptowanie elementów tzw. teorii złożoności (complexity theory) do analizy działania systemu instytucjonalnego wsparcia osób niepełnosprawnych w Polsce. Zgodnie z główną tezą tekstu, wytwarzanie przez systemy instytucjonalne złożoności i obciążanie koniecznością jej redukowania samych osób niepełnosprawnych jest istotnym mechanizmem ich dyskryminacji. Dodatkowo, podstawowe problemy związane z efektywnością funkcjonowania instytucjonalnego wsparcia wynikają z nieumiejętnego radzenia sobie przez system instytucjonalny ze złożonością zjawiska, jakim jest niepełnosprawność. Empirycznej ilustracji do stawianych tez dostarczają dane zebrane w trakcie 60 wywiadów pogłębionych oraz 2 warsztatów, przeprowadzonych z ekspertami w dziedzinie niepełnosprawności. Przeprowadzona analiza nie tylko wzbogaca refleksję nad niepełnosprawnością o nowe wątki teoretyczne, ale także wskazuje kierunki pożądanych zmian w obszarze polityki społecznej.

The purpose of the article is to adapt elements of the so-called complexity theory to analyzing the operations of the system of institutional support for disabled persons in Poland. According to the main thesis of the article, complexities produced by the institutional systems and putting the burden of reducing it on the disabled persons themselves is an important mechanism of discrimination. Additionally, the basic problems related to the effectiveness of institutional support result from lack of competence in the institutional system’s dealing with the complexity of the phenomenon of disability. An empirical illustration of the thesis is drawn from the data gathered during 60 interviews and 2 workshops, conducted with the experts in the field of disability. The analysis not only contributes new theoretical insights to the reflection on disability, but it also indicates the direction of desirable developments in social policy.