Instytucjonalna ciągłość i zmiana w społeczności lokalnej. Na przykładzie zarządzania wspólnymi zasobami w Jurgowie, wsi polskiego Spisza

Artykuł analizuje ciągłość i zmianę reguł instytucjonalnych organizujących gospodarowanie wspólnymi leśnymi zasobami społeczności lokalnej Jurgowa, na polskim Spiszu. W wyniku zmiany część zasobów przyrodniczych wykorzystywanych zgodnie z tradycją została przekształcona w ośrodek sportów zimowych. Takie innowacyjne przedsięwzięcie wymagało nowych sposobów zbiorowego działania. Ważną rolę odegrali członkowie wspólnoty występujący w charakterze „okazjonalnych przywódców” i „instytucjonalnych przedsiębiorców”. Mieli oni ułatwione zadanie ze względu na tradycyjnie ugruntowane we wspólnocie sposoby rozwiązywania dylematów społecznych, wysoki poziom kapitału społecznego i zaufania wśród członków wspólnoty oraz spiskie zasoby kulturowe. Artykuł zwraca uwagę na potrzebę badania wspólnych zasobów w Polsce wskazując na fakt, iż ten aspekt różnorodności instytucjonalno-organizacyjnej i społeczno-kulturowej jest szczególnie ważny w obliczu zachodzących zmian. Tekst jest efektem badań jakościowych inspirowanych teoriami nowego instytucjonalizmu, w szczególności „Analizy Instytucjonalnej Rozwoju”.

The article includes analysis of continuity and change of institutional rules applicable to governing the common-pool forest resources in possession of local community of Jurgów village, located within Polish Spisz. As a result of occurring change, traditionally exploited part of environmental resources was repositioned into modern winter sports resort. Such innovative adaptation required, and was challenged, by new collective action that was introduced by local society as common approach. It is such roles of local society members’ representatives, described as ‘occasional leaders’ and ‘institutional entrepreneurs’, that were taking major part in this complex process of transformation. Also noteworthy is that this task was to certain extent simplified by their traditionally rooted within local community resolving of social dilemmas skills, comparably high level of social capital, trust gained over the years among community members and cultural resources of Spisz area. The article directs readers attention towards need of Polish research on common pool resources, indicating that aspects of institutional-organizational structure, as well as, social-cultural diversity is particularly important in face of such changes taking place. This text was also result of qualitative research inspired by new institutionalism theories, in particular ‘Institutional Analysis and Development”.