Skąd się biorą głosy nieważne w wyborach do sejmików województw?

Artykuł omawia występowanie głosów nieważnych w wyborach do sejmików województw w Polsce w roku 2014 i w roku 2010. Analiza regresji wyników wyborów zagregowanych na poziomie gmin pokazuje, że wzorce występowania zjawiska głosów nieważnych w Polsce nie różnią się znacząco pomiędzy rokiem 2010 a 2014. Modele wyjaśniające odsetek głosów nieważnych w wyborach władz regionalnych wskazują na istnienie stosunkowo silnego efektu zbroszurowania karty wyborczej, który zwiększył odsetek głosów nieważnych – w 2010 roku jedynie w województwie mazowieckim, a w 2014 roku – w całym kraju. Głosy nieważne w wyborach regionalnych padają częściej w małych społecznościach lokalnych, położonych peryferyjnie, tam gdzie szczególnie zaznacza się zjawisko „wybiórczej mobilizacji” – tzn. gdzie wyborcy są motywowani przede wszystkim do wyborów władz gminy, a w mniejszym stopniu – do wyborów władz wyższych szczebli.

The article describes the phenomenon of large shares of invalid ballots in regional elections held in 2010 and 2014 in Poland, simultaneously with municipal and county elections. The regression analysis (conducted with use of data disaggregated at the municipal level) demonstrates that the patterns of invalid votes’ distribution in 2010 and 2014 were similar. The models indicate a relatively strong impact of ballot card design. In 2014 a brochure ballot card was used in all regions; in 2010 brochure was used only in Mazowsze region, while in other regions voters used single-page ballot card. The analysis also demonstrates that invalid votes in regional elections were casted more frequently in small, peripheral communities where voters were mobilized to participate primarily in the election of local, not regional, councils.