Autorefleksja i usytuowanie badawcze w socjologicznych studiach nad religią

Artykuł dotyczy osobistego stosunku osób prowadzących badania społeczne nad religią do przedmiotu ich studiów. Podejmuje kwestię autorefleksji w socjologii religii i krytycznie omawia propozycje namysłu nad usytuowaniem badawczym przedstawione przez Neitz oraz Altglas i Wooda. Propozycje te korespondują z postulatami silniejszego osadzania socjologii religii w teorii społecznej i problematyce relacji władzy. Niedostatecznie się jednak odnoszą do współczesnej debaty o epistemologii i metodologii nauk społecznych, która destabilizuje tożsamości, zwraca uwagę na polityczne i etyczne uwikłanie działalności akademickiej oraz na relacyjny charakter wytwarzania wiedzy. Artykuł zachęca do dalszego namysłu nad problematyką usytuowania badawczego w socjologicznych studiach nad religią. W obrębie studiów prowadzonych w Polsce ów namysł mógłby wzmocnić te kierunki analiz, które działają na rzecz przełamania praktyki badawczej zwanej „metodologicznym katolicyzmem”.

The article addresses the issue of personal attitudes of those conducting social studies on religion towards the subject of their academic interest. It focuses on self-reflexivity in sociology of religion and critically discusses the ecommendations for reflection on researchers’ situatedness presented by Neitz as well as Altglas and Wood. These recommendations correspond to the recent calls for a stronger embeddedness of sociology of religion in social theory and the issue of power relations. However, they inadequatly address the contemporary debate on epistemology and methodology of social sciences, which destabilizes identities, points to the political and ethical entanglement of academic activity and draws attention to the relational nature of knowledge production. The article encourages further reflection on the issue of situatedness in sociological studies of religion. Within studies conducted in Poland, such reflection could strengthen the analytical currents aimed at breaking with the research practice called „methodological Catholicism”.