Od państwa opiekuńczego do społeczeństwa opiekuńczego. Dylematy wokół partycypacji obywateli na przykładzie polityki społecznej wobec niepełnosprawności

Artykuł dotyczy partycypacji beneficjentów w wyznaczaniu celów polityki społecznej w jej modelu wielosektorowym. Główne tezy dotyczą pozytywnych skutków włączenia niepublicznych aktorów zbiorowych w definiowanie celów i realizowanie zadań publicznych, uszeregowane według ich związku z narastaniem poczucia obywatelskiego wpływu na władze publiczne oraz zadowoleniem obywateli z efektów działania państwa. Autorzy poddają krytyce idealizującą wizję demokratycznej funkcji organizacji pozarządowych, zakorzenioną w idei demokracji społecznej, oraz wskazują na nieusuwalność konfliktów społecznych dotyczących ingerencji państwa w wielosektorową politykę społeczną. Na tym tle przedstawiają tezę, że dla jak najlepszego dopasowania jakości usług do oczekiwań beneficjentów konieczne jest zwiększenie podmiotowej roli bezpośrednich adresatów polityk publicznych. Kwestia ta odniesiona zostaje do roli organizacji zrzeszających i reprezentujących osoby niepełnosprawne w przekształcaniu modelu polityki społecznej.

The article discusses beneficiaries’ participation in determining the goals of social policy in multisector model. The main theses concern the positive effects of including non-public collective actors in defining policy goals and carrying out public tasks. The effects are ranked depending on how they relate to increasing sense of empowerment vis à vis public authorities and the citizens’ satisfaction with the effects of state activities. The authors criticize idealistic vision of democratic function of the NGOs, embedded in the idea of social democracy. They also indicate the inevitable social conflicts related to state intervention in multisector public policy. Against this backdrop they propose that an increase in the role of direct addressees of public policies is necessary to provide for the best possible match between the quality of services and the needs of the beneficiaries. This issue is also analyzed in the context of the role of organizations representing disabled persons in transformations of social policy model.