Dwa wymiary nicości. Gershom Scholem i paradoksy mistyki żydowskiej

The article analyzes Gershom Scholem’s kabbalistic philosophy through the notionof nothingness, being a crucial notion of Jewish kabbalah. I argue that Scholem’s thoughtmight be called the “two dimensions of nothingness” which correspond to the concepts ofcreation and revelation. I analyze the nothingness of creation against the backgroundof the Lurianic kabbalah whereas the nothingness of revelation is analyzed through theprism of Franz Kafka’s literature. The result of the analysis is the original interpretation ofScholem’s thought, in which nothingness fails to connote nihilism, having instead a substantialpotential of productivity.

Artykuł jest próbą analizy kabalistycznej filozofii Gershoma Scholema w kontekście pojęcia nicości, które odgrywa w żydowskiej kabale kluczową rolę. Stawiam tezę, że myśl Scholema można określić mianem „dwóch wymiarów nicości”, odpowiadających pojęciom stworzenia i objawienia. Koncepcję nicości stworzenia omawiam na podstawie kabały Luriańskiej, będącej dla Scholema jednym z głównych źródeł inspiracji, zaś nicość objawienia odczytuję przez pryzmat twórczości Franza Kafki, której Scholem również poświęcił wiele uwagi. Pozwala to na oryginalną interpretację myśli Scholema, w której nicość nie konotuje nihilizmu, lecz zdradza znaczący potencjał produktywności.