Znaczenie rozsądku i umiaru w życiu jednostki i społeczeństwa

The paper begins with general considerations on the idea and the ethics of virtue. Next, two of the analyzed virtues – reason and moderation – are described in the way typical for ancient philosophy and Christian thought. Then reason is presented as a tragic wisdom, effectively taught by the ancient tragedy. In the next part of this paper we proceed to the presentation of contemporary times, conceived as a period of crisis of values and as the crisis of ethics of virtue. Some possible reasons of this crisis are enumerated. The triumph of the consumer culture turns out to be the result of the crisis. We can say that the atomized and ill society, as well as solitary and childish individuals suffer from the chronic lack of virtue, understood mainly as reason and moderation. The remedy for this condition may by art, because it is able to move our reason and heart and to reach numerous recipients. The best part of art is poetry, because it is able to cause the conversion of our point of view on our life.

Artykuł rozpoczyna się od rozważań natury ogólnej na temat pojęcia cnoty oraz etyki cnót. Następnie omówione są dwie podstawowe cnoty etyczne – umiar i rozsądek – w wersjach typowych dla filozofii antycznej oraz myśli chrześcijańskiej. W kolejnej odsłonie ukazany jest rozsądek jako mądrość tragiczna, o której poucza nas antyczna tragedia, po czym prezentowana jest współczesność jako okresu kryzysu etyki cnót. Wskazuje się na kilka możliwych źródeł tego kryzysu. Skutkiem kryzysu jest triumf kultury konsumpcyjnej. Można powiedzieć, że zatomizowane, schorowane społeczeństwo i osamotniona, infantylna jednostka cierpią na chroniczny brak rozsądku i umiaru. W zakończeniu formułuje się wniosek, że remedium na tę dolegliwość może być sztuka, która porusza umysły i serca i dociera do licznych odbiorców, w szczególności zaś poezja, która jest w stanie skutecznie doprowadzić do konwersji naszego spojrzenia na życie.