KOBIETY DZIAŁACZKI – OGRANICZENIA I REALIZACJE ROLI

W artykule podjęta została kwestia ograniczeń, którym sprostać muszą kobiety podejmujące próbę obywatelskiej aktywności. Aktywistki organizacji wchodzą bowiem w rolę, która nie jest dla nich skrojona, gdyż oparta na męskich warunkach, definiowana stereotypowo. Zaprezentowane w artykule wyniki analiz indywidualnych wywiadów jakościowych z działaczkami i działaczami różnego typu organizacji społeczeństwa obywatelskiego pozwalają zaobserwować symptomy ograniczeń, ujawniające się w wypowiedziach respondentek. Materiał empiryczny umożliwia sformułowanie wniosków, iż kobiety, podejmując decyzję o zaangażowaniu się w organizacji, dokonują wysiłku polegającego, po pierwsze, na podważeniu stereotypu kobiecości, a po drugie, muszą dokonywać – różnie rozstrzyganych – wyborów pomiędzy działaniem w organizacji a troską o rodzinę. Mogą przy tym zaakceptować, że organizacje stanowią wyraz reguł męskiego świata i wpasowywać się w nie w miarę swoich możliwości. W bardziej skrajnych przypadkach przyjmują jednak strategie podważania lub porzucania roli społecznej kobiety, decydując się na aktywizm.

The article presents limits that women have to face when they try to take up active citizenship. The activists of organizations take up roles that are not meant for them. These roles, based on masculine conditions, are defined stereotypically. The results of analysis of individual qualitative interviews with female and male activists of different types of organizations in civil society, as presented in the article, make it possible to observe symptoms of limits that appear in the statements of female respondents. Empirical material enables formulating conclusions that women, while making decisions about getting involved in organization, first of all, put considerable effort into questioning the stereotype of femininity. Secondly, they have to make, differently resolved, choices between being active in organization and taking care of a family. They can accept that these organizations reflect masculine world and thus they have to accept it within their abilities and toadjust to them. In more extreme cases, however, they accept strategies of questioning or abandoning the social role of a woman, and taking up the role of an activist.