Spory o patriarchat symbolem zakończenia epoki synodalnej w dziejach Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej początków XX wieku

Odejście od patriarchatu nastąpiło w Rosji na początkach XVII wieku. Decyzja cara Piotra I o powołaniu kolegialnego Świątobliwego Synodu Rządzącego na czele z oberprokuratorem stała się przedmiotem sporów między zwolennikami i przeciwnikami patriarchatu. Dyskusje o roli i miejscu patriarchy w strukturze rosyjskiego zarządu cerkiewnego wybrzmiały najpełniej podczas posiedzeń Komisji Przedsoborowej (1906-107) i Soboru Lokalnego (1917-1918), przywracającego godność pierwszego biskupa i stanowiącego symboliczne zakończenie polemik podejmowanych w tym temacie. Niniejszy artykuł stanowi próbę przybliżenia przeciwstawnych stanowisk. Poprzez analizę wystąpień aktywnych uczestników tych zgromadzeń pokazano różnorodność przywoływanych argumentów historycznych i kanonicznych oraz współczesnych potrzeb wspólnoty.