Education and freedom. An essay on Józef Tischner’s pedagogical thought

Written from the perspective of philosophical pedagogy, this text is an attempt to understand the pedagogical thought of one of the philosophers of freedom - Józef Tischner. The author takes on the challenge of extracting the meanings and sense present in Tischner’s source texts and statements related to education. It serves two purposes. The first one responds to the needs of pedagogics, which seeks philosophical justifications for undertaken pedagogical activity. The second one is more closely related to the need of philosophy;it involves checking how the pedagogical reflection fits into the philosophical concept of the author of "Thinking by values" and what it brings to it. By specifying the second goal, the author wants to look for the answer to the question:is Tischner's pedagogy a consistent application of his philosophy of freedom, or does it extend this philosophy and supplement it with a pedagogical aspect, invisible from the perspective of the philosophy itself.

Tekst pisany z perspektywy pedagogiki filozoficznej jest próbą wglądu w myślenie pedagogiczne jednego z filozofów wolności - Józefa Tischnera. Autorka stawia przed sobą zadanie wydobycia i odczytania ze źródłowych tekstów i wypowiedzi Tischnera znaczeń i sensu, jakie nadaje on edukacji. Ma to służyć dwóm celom. Pierwszy z nich odpowiada na zapotrzebowanie pedagogiki, która szuka filozoficznych uzasadnień dla podejmowanej działalności pedagogicznej. Drugi cel ściślej wiąże się z zapotrzebowaniem filozofii; chodzi o sprawdzenie, w jaki sposób refleksja pedagogiczna wkomponowuje się w koncepcję filozoficzną autora „Myślenia według wartości” oraz co do niej wnosi. Uściślając ten drugi cel, Autorka chce szukać odpowiedzi na pytanie: czy pedagogia Tischnera jest konsekwentną aplikacją jego filozofii wolności, czy może tę filozofię poszerza?