Obraz wychowania w powieści Jamesa Joyce’a Portret artysty z czasów młodości. Część druga: Cele, metody i efekty wychowania

W artykule zostały opisane religijne i narodowe cele wychowania, którym poddany został bohater powieści Joyce’a w szkołach jezuickich a także metody, za pomocą których były realizowane (kary fizyczne i psychiczne). Zakładane efekty jezuickiego wychowania (uczynienie z chłopców gorliwych katolików oraz irlandzkich nacjonalistów) w przypadku głównego bohatera, Stefana Dedalusa, nie zostały zrealizowane. Chłopiec wyrósł bowiem na samodzielnego i wolnego człowieka, który porzucił religię, zostając poetą; jezuici przygotowali go jednak intelektualnie do podjęcia fundamentalnej dyskusji z religijnym i moralnym nauczaniem Kościoła katolickiego.

The article discusses the religious and nationalist purpose of the upbringing received by Joyce’s character in Jesuit schools, as well as the methods utilized there (corporal and mental punishment). The stated goals of Jesuit upbringing (turning the boys into zealous Catholics and Irish nationalists) were not fulfilled in the case of Stefan Dedalus, the main character of the novel. The boy grew up to be an independent, free man who abandoned religion by becoming a poet; however, the Jesuits prepared him intellectually to engage in the fundamental arguments against the religious and moral teachings of the Catholic Church.