Human capital dynamics: essence and determinants

The origin of the studies on human capital as one of the most important economic resources is presented in the first part of the paper. Then, the concept of human capital is discussed which explores the general model of capital by Mieczysław Dobija. In the light of this concept, human capital is the capital embodied in human resources. The rules for measuring have been also given which allow isolation of the structure of human capital. The principles of payment for work of human capital are given in the following part of the paper. These principles result from the nature of capital. The most significant impact to which human capital is exposed are the forces that fragment its value. Maintaining this value requires the appropriate compensating stream. Otherwise, the value of human capital will be degraded, which leads to a number of negative micro- and macroeconomic consequences. It has also been proven that the proper institutional solutions and attitudes of people may help human capital increase with benefits for the entire population. The process of increasing of human capital is happening in the family (household). The last part of the paper provides analysis of the factors which have positive or negative effect on the value of human capital. The entire discussion has been properly summarised.

W pierwszej części artykułu przedstawiono genezę badań nad problematyką kapitału ludzkiego jako jednego z najważniejszych zasobów ekonomicznych. Następnie została omówiona koncepcja kapitału ludzkiego stanowiąca rozwinięcie ogólnego modelu kapitału opracowanego przez Mieczysława Dobiję. W świetle tej koncepcji kapitał ludzki to kapitał ucieleśniony w zasobach ludzkich. Ponadto podano zasady pomiaru, które umożliwiają wyodrębnienie struktury kapitału ludzkiego. W dalszej części podano zasady opłacenia pracy kapitału ludzkiego. Zasady te wynikają z natury kapitału. Najistotniejszym oddziaływaniem, na jakie narażony jest kapitał ludzki, są siły rozpraszające jego wartość. Zachowanie tej wartości wymaga odpowiedniego strumienia kompensującego, w przeciwnym razie wartość kapitału ludzkiego będzie ulegać rozproszeniu, co prowadzi do szeregu negatywnych konsekwencji mikro- i makroekonomicznych. Wykazano również, że dzięki właściwym rozwiązaniom instytucjonalnym i postawom ludzi kapitał ludzki może wzrastać z korzyścią dla całego społeczeństwa. Proces wzrastania kapitału ludzkiego przebiega w rodzinie (gospodarstwie domowym). W ostatniej części artykułu dokonano analizy czynników, które wykazują pozytywny lub negatywny wpływ na wartość kapitału ludzkiego. Całość rozważań opatrzono stosownym podsumowaniem.