Wartość siewna i reakcja ziarniaków zbóż jarych wyprodukowanych na ekologicznych plantacjach nasiennych na stres suszy symulowanej glikolem polietylenowym

Celem pracy było określenie zdolności kiełkowania i wigoru oraz reakcji ziarniaków zbóż jarych wyprodukowanych na ekologicznych plantacjach nasiennych na kiełkowanie w warunkach niedoboru wody. Ponadto oceniano wartość przechowalniczą ziarniaków. Materiał doświadczalny stanowiło ziarno zbóż jarych z 2004, 2005 i 2006 roku zbioru. Badano po trzy odmiany jęczmienia (Atol, Rataj, Rodos) i pszenicy (Koksa, Korynta, Torka) oraz dwie odmiany owsa, w tym jedną nieoplewioną (Chwat, Polar). Ziarno zbóż pochodziło z plantacji nasiennych zakwalifikowanych w stopniu C/1 jako ekologiczne plantacje nasienne. Oceniano zdolność kiełkowania (Zk) i wigor ziarna stosując zasady zawarte w przepisach i zaleceniach ISTA. Oceniając wigor, badano szybkość kiełkowania ziarniaków i wzrost siewek w temperaturze optymalnej 20°C (podobnie jak zdolność kiełkowania) oraz elektroprzewodnictwo roztworu powstałego po moczeniu ziarna. Wartość przechowalniczą oceniano na podstawie liczby siewek normalnie skiełkowanych po zabiegu sztucznego starzenia (AA-test). Badano kiełkowanie ziarna w warunkach niedoboru wody symulowanej glikolem polietylenowym PEG 6000. Stosowano następujące poziomy suszy: -0,2 (S1), -0,4 (S2), -0,6 (S3), -0,8 (S4) MPa. Zdolność kiełkowania ziarna zbóż jarych wyprodukowanych na ekologicznych plantacjach nasiennych wynosiła od 79% do 93% i dla większości ocenianych odmian spełniała wymagania standardów wartości siewnej czyli była wyższa niż 85%. Wigor oraz wartość przechowalnicza ziarniaków badana przy użyciu testu sztucznego starzenia była dobra dla owsa i pszenicy, a dla jęczmienia bardzo dobra. Reakcja ziarniaków na suszę podczas kiełkowania była zróżnicowana, przy czym ziarno nieoplewionej odmiany owsa Polar okazało się mniej wrażliwe niż odmiany oplewionej Chwat i badanych odmian pszenicy i jęczmienia.

The aim of the work was to evaluate germination capacity, vigour and reaction to drought stress of cereal seeds produced under organic system. Moreover, seed storage quality was assessed. Seeds of spring barley, oats and wheat coming from the harvest of 2004, 2005 and 2006 were used. Seed were sampled from the field classified in grade C/1 as organic seed crop. Germination (Zk) and vigour tests were done according to ISTA recommendations. To assess seed vigour, a rate of seed germination and of seedling growth at optimal temperature (like for assessing germination capacity) as well as conductivity of electrolyte leakage as a resultant of seeds micturition were determined. Seed storage quality was evaluated as the percentage of normal seedlings after performing accelerated ageing test (AA-test). Drought stress was simulated by using polyethylene glycol PEG 6000 in order to obtain the following osmotic potentials of water solution -0,2 (S1), -0,4 (S2), -0,6 (S3), -0,8 (S4) MPa. The seed germination capacity of spring cereals produced in organic seed crop ranged from 79% to 93%, and for the prevalent number of cultivars it fulfilled the requirements for certified seed (˃85%). Seed vigour and storage quality evaluated by using the accelerated ageing test were estimated as good for oats and wheat, and as very good for barley. Reaction of seeds to drought stress was different and depended on cereals species and cultivar. Seeds of hull-less oats cv. Polar were found to be less susceptible than seeds of hulled cv. Chwat, or those of wheat or barley.