Biologia kwitnienia różnych gatunków z rodzaju Secale L.

Przedmiotem badań była charakterystyka kwitnienia jedenastu dzikich gatunków i podgatunków żyta pochodzących z Europy i Azji Środkowej, oraz gatunku uprawnego Secale cereale ssp. cereale, odmiany Walet. Celem badań była wiec charakterystyka biologii kwitnienia gatunków z rodzaju Secale L. Poznanie biologii kwitnienia jest przydatne do krzyżowań oddalonych, ponieważ synchronizacja terminów kwitnienia odgrywa podstawową rolę w prawidłowym przeprowadzaniu krzyżowań i wytworzeniu mieszańców. Porównane zostały takie cechy jak: budowa kłosów (budowa morfologiczna kłosków, długość kłosa, liczba kłosków w kłosie, zbitość kłosa), żywotność ziaren pyłku, termin i długość kwitnienia, stopień samoniezgodności kłosów z poszczególnych gatunków. W wyniku prowadzonych badań i obserwacji ustalono, że wszystkie gatunki i podgatunki mają podobną budowę morfologiczną kłosów, różnią się istotnie statystycznie niektórymi cechami ilościowymi: długością kłosa, liczbą kłosków w kłosie i zbitością kłosów. W roku prowadzenia obserwacji kwitnienie w rodzaju Secale było rozłożone w czasie. Gatunek najwcześniejszy rozpoczynał kwitnienie 18.05, a gatunek najpóźniejszy rozpoczynał kwitnienie 16.06. Gatunki Secale silvestre i Secale strictum ssp. africanum zawiązywały ziarniaki przy samozapyleniu. Pozostałe gatunki i podgatunki jako obcopylne i samoniezgodne nie zawiązywały ziarniaków przy samozapyleniu

The purpose of the study was to characterize the flowering of different species in the genus Secale. Good knowledge of blooming biology is needed for making distant crosses because synchronization of flowering is important for proper performance of the treatment. Investigations were carried out on eleven wild rye species coming from Europe and Middle Asia, and on a cultivated species Secale cereale ssp. cereale, cultivar Walet. The following elements of flowering were compared: structure of inflorescences (morphological structure of spikelets, ear length, spikelet number per ear, ear density), viability of pollen, flowering dates and level of self-incompatibility in species. All the species and subspecies under study were found to have the same morphological structure and to differ significantly in ear length, number of spikelets per ear and ear density. In the year of investigations the duration of flowering in Secale species was largely extended and it lasted from 18 May till 16 June. The species Secale silvestre and Secale strictum ssp. africanum set seeds in the self-pollination process. The other species and subspecies, being self-incompatible ones, did not bind grains in this process.