Wykorzystanie komponentów wariancyjnych plonu w seriach doświadczeń przedrejestrowych z pszenicą ozimą

Na podstawie serii doświadczeń przedrejestrowych z pszenicą ozimą przeprowadzonych w latach 1991–2007 dokonano oceny genotypowej i środowiskowej zmienności plonu ziarna. Stwierdzono, że ocena wariancji genotypowej była niezależna od wysokości średniego plonowania. Zaobserwowana ujemna zależność wariancji interakcji genotypowo-środowiskowej od średniego plonu serii wskazuje, że niekorzystne warunki obniżające plonowanie w danym sezonie przyczyniły się do wzrostu roli interakcji. Relatywnie niska wartość wariancji genotypowej względem wariancji interakcji ograniczała możliwości prowadzenie skutecznej selekcji genotypów stabilnych o szerokiej adaptacji. Oszacowane wariancje genotypowe, fenotypowe i błędu oraz współczynniki zmienności genotypowej i fenotypowej wykorzystano do oceny przydatności stacji do atestacji materiałów hodowlanych. Uzyskane wyniki mogą być podstawą do zmiany systemu doświadczeń w programie hodowlanym.

The genotypic and environmental variation of winter wheat grain yield was assessed on the basis of early and late pre-registration trials conducted in Poland from 1991 to 2007. It was observed that the genotypic variance was not related to the mean yield level. The genotype - by - environment interaction variance was negatively related to the yield, which suggests that significance of the interaction in adverse seasons has increased. The genotypic variance in relation to the interaction variance was low, which means that the possibilities of selection of stable genotypes with broad adaptation were limited. The estimates of variance components and the computed coefficients of variation were used to assess the suitability of the experiment locations. The results can be used to optimize of the series of trials in the breeding programme.