Kierunki zmian w polityce spojnosci UE. Analiza wybranych nurtow dyskusji prowadzonej w latach 2008-2010

Artykuł przedstawia wybrane nurty dyskusji na temat przyszłości polityki spójności po roku 2013, która toczyła się w Europie w latach 2008–2010. Odbywała się ona pod silnym wpływem kryzysu gospodarczo-finansowego, a także turbulencji w strefie euro. Ponadto na jej przebieg wpływała dyskusja na temat spójności terytorialnej, nowej strategii gospodarczej Unii Europejskiej (UE) na lata 2010–2020 oraz kolejnej wieloletniej perspektywy finansowej UE po roku 2013. W trakcie dyskusji prezentowane były różne koncepcje i paradygmaty rozwoju. Doświadczenie wskazuje jednak, że największe znaczenie dla przyjmowanych decyzji mają interesy głównych aktorów politycznych, zwłaszcza największych państw członkowskich, a także promowane przez nie cele polityczne. Uwarunkowania polityczne odgrywają więc większą rolę aniżeli dyskusja ekspertów i argumenty merytoryczne dotyczące efektywności realizacji polityki spójności. Analiza przedstawiona w artykule skupia się na wskazaniu najważniejszych propozycji zmian w polityce spójności, a także ich ocenie z punktu widzenia poprawy konkurencyjności gospodarek krajów i regionów słabiej rozwijających się. Taki kierunek reform w polityce spójności jest tym większym wyzwaniem, gdyż w ostatnim okresie maleje znaczenie wpływów politycznych tych obszarów w UE.

The article presents the main topics of the European debate on the EU Cohesion Policy after 2013, i.e. a discussion of territorial cohesion, the new EU economic strategy 2010-2020, and the next EU financial perspective after 2013. The debate has been continuing in the shadow of the financial and economic crises (2008-2010) and the trouble in the Euro zone (2010), which were caused by continued structural differences between the Member States. The Cohesion Policy is too weak an instrument to solve these problems. The author’s analysis focuses on the main proposals of changes in the Cohesion Policy put forward during the debate, which were shaped mainly by political interests of the dominant actors, and based on experts’ opinions and scientific concepts. In the conclusion, the author presents some recommendations for future Cohesion Policies.