Wybrane wskaźniki produkcyjności roślin bobiku w warunkach wzrastającego nawożenia azotem

Ścisłe dwuczynnikowe doświadczenie polowe wykonano w latach 2004–2007 na polu doświadczalnym Stacji Badawczej Wydziału Rolniczego Uniwersytetu Technologiczno - Przyrodniczego w Bydgoszczy. Czynnik pierwszy stanowiły cztery dawki azotu N: 0, 30, 60 i 90 kg∙ha^-1 zastosowane przedsiewnie w postaci saletry amonowej zawierającej po 50% azotu amonowego i azotanowego. W fazie 8–10 liści, na początku pąkowania oraz na początku i na zakończenie kwitnienia rośliny opryskiwano jedną czwartą z 30, 60 i 90 kg N kg∙ha^-1 w moczniku z dodatkiem 7∙H₂O∙MgSO₄ (czynnik drugi). Obiekt kontrolny stanowiły poletka nieopryskiwane mocznikiem. W 3-4 dni po ostatnim oprysku roślin mocznikiem, na zakończenie fazy kwitnienia, określono LAI (Sun Scan Canopy Analysis System, UK) i zawartość chlorofilu w liściach (SPAD, Minolta), a po zbiorze także plon biomasy oraz indeks żniwny. We wszystkich latach warunki wilgotnościowego do dnia pomiarów były podobne, ale końcowy plon biomasy bobiku był silnie zróżnicowany i kształtowany głównie przez sumę opadów w okresie rozwoju generatywnego. Nie stwierdzono addytywnego oddziaływania dawek azotu zastosowanych doglebowo i dolistnie na końcowy plon biomasy bobiku i badane wskaźniki. W niekorzystnych warunkach wilgotnościowych indeks żniwny ulegał zmniejszeniu wraz ze wzrostem nawożenia azotowego. Stwierdzono, że wysokie wartości wskaźnika LAI zmierzone na zakończenie fazy kwitnienia nie były miarodajnym wskaźnikiem do prognozowania wysokości plonu końcowego biomasy bobiku ani udziału w nim plonu nasion.

The strict 2-factor field experiment was carried out in 2004–2007 at the Mochełek Experiment Station of Bydgoszcz University of Technology and Life Sciences. The first factor constituted four nitrogen doses (0, 30, 60 and 90 kg N∙ha^-1) applied before faba bean sowing in ammonium nitrate containing 50% of N-NO₃ and N-NH₄. At 8–10 leaves stage, at plant budding and at the beginning and before the end of flowering 30, 60 and 90 kg N∙ha^-1 in urea with 7∙H₂O∙MgSO₄ were applied at four equal parts of each dose. Control was not sprayed with urea. LAI (SunScan Canopy Analysis System, UK) and chlorophyll content in leaves (SPAD, Minolta) were measured 3-4 days after the last urea application; yield of total biomass and harvest index were also determined. In all the years studied, water conditions for faba bean plants up to the date of measurements were similar; however, the total yield of biomass was strongly differentiated and mainly affected by the rainfall in the generative period. No additive effects of pre-sowing and foliar application of N on the total biomass yield and values of indexes were found. Under unfavorable water conditions harvest index decreased with increasing pre-sowing N doses. It was concluded that a high LAI value measured just before the end of faba bean plant flowering was a reliable index for prediction neither a final high yield of biomass nor the share of seed yield in total biomass yield.