Użyteczność ewaluacji jako narzędzia zarządzania regionalnymi programami operacyjnymi

Artykuł prezentuje wyniki badania, którego celem była ocena użyteczności ewaluacji realizowanych na potrzeby regionalnych programów operacyjnych 2007–2013 (RPO). Badanymi elementami, składającymi się na użyteczność ewaluacji, były: jakość, adekwatność i wiarygodność wniosków wynikających z ewaluacji. Badanie zrealizowano w formie analizy dokumentów na reprezentatywnej próbie 71 raportów ewaluacyjnych ukończonych w latach 2008–2012. Wyniki badania pokazują, że wiele raportów nie dostarcza istotnych rekomendacji oraz nie udziela odpowiedzi na kluczowe pytania badawcze. Najczęściej w trakcie ewaluacji nie udaje się odpowiedzieć na pytanie o wpływ RPO na rozwój społeczno-gospodarczy województw. Zaobserwowana niska użyteczność dokonywanych ocen stanowi podstawę do sformułowania wniosków o negatywnych trendach w rozwoju systemu ewaluacji RPO, obejmujących nastawienie systemu na dostarczanie prostych informacji i „produkcję raportów”, a nie zaspokajanie faktycznego popytu na wiedzę.

The paper presents an analysis of usability of regional operational programmes 2007−2013 (ROP) evaluations. The elements of usability under study are: quality, relevance, and credibility of the evaluation assumptions. The study consists in desk research of a representative sample (n = 71) of the evaluation reports completed between 2008 and 2012. The results show that many reports do not contain important recommendations and do not answer key research questions. In most cases, the evaluations fail to supply an answer on the impact of ROP on the socio-economic development of regions. The limited usefulness of evaluation reports leads to conclusions about negative trends in the development of the ROP evaluation system, which is focused on providing simple information, reports production, and does not respond to actual demand for knowledge.