Lokalna konkurencja podatkowa w Polsce

Artykuł stawia pytanie o przydatność koncepcji konkurencji podatkowej do analizy lokalnej polityki podatkowej w Polsce. Koncepcja ta była stosowana z powodzeniem do analiz prowadzonych w innych krajach europejskich, ale jak dotychczas nie była systematycznie testowana w Polsce. Dyskutowane są dwa warianty konkurencji: klasyczna (o mobilną bazę podatkową) oraz porównawcza, w której przedmiotem konkurencji jest kapitał polityczny władz podtrzymywany (lub zdobywany) w wyniku porównania stawek podatkowych z gminami sąsiednimi. Ze względu na wielkość i charakter podatków lokalnych testowana jest hipoteza o większym znaczeniu konkurencji porównawczej. Artykuł rozpatruje też kwestię regionalnego zróżnicowania konkurencji podatkowej, stawiając hipotezę, że na natężenie tej konkurencji ma wpływ wielkość pomostowego kapitału społecznego. Wyniki przeprowadzonego badania potwierdziły przydatność koncepcji konkurencji podatkowej dla wyjaśniania różnic w polityce realizowanej przez poszczególne gminy.

The paper considers the usefulness of the tax competition theory for the analysis of local tax policies in Poland. The concept has been successfully used for analyses conducted in several European countries, but it has not been systematically tested in Poland yet. There are two types of competition discussed in the paper: classic competition for mobile tax base and yardstick competition, in which local politicians compete for political capital related to a comparison of tax rates with neighbouring municipalities. Due to the limited size and types of local taxes in Poland, it is expected that yardstick competition is more important than classic competition for mobile tax base. The paper also examines regional variation in the intensity of local tax competition, and it formulates the hypothesis that it is more visible in regions with higher bridging social capital. Results of the conducted research indicate that the theory of local tax competition is a useful concept helping to explain the variation in tax policies among Polish municipalities.