Zaangażowanie religijne a stan zdrowia osób w wieku podeszłym: mechanizmy zależności, wybrane wyniki badań

Zgodnie z teorią oraz badaniami prowadzonymi w ramach m.in. socjologii i psychologii religii, zaangażowanie religijne jest czynnikiem redukującym stres i pozytywnie wpływającym na stan zdrowia, za co odpowiada kilka mechanizmów przyczynowych. Zaangażowanie religijnie oddziałuje na zdrowie poprzez generowane dzięki przynależności religijnej zasoby psychospołeczne (związane przede wszystkim z poziomem integracji społecznej oraz wsparciem społecznym), kształtowanie zachowań i stylów życia w taki sposób, że zmniejszeniu ulega ryzyko związane z występowaniem poważnych przewlekłych i ostrych stresorów oraz poprzez dostarczenie zasobów poznawczych, które są przydatne w rozwiązywaniu problemów i radzenia sobie ze stresorami [Ellison 1994]. Religia odgrywa szczególnie ważną rolę w końcowej fazie życia ludzkiego, pomagając osobom starszym w adaptacji do starości, m.in. pozwalając w obliczu zbliżającej się śmierci na znalezienie i zachowanie poczucia sensu życia, na zaakceptowanie nieuniknionych strat związanych z wiekiem podeszłym (m.in. utrata osób bliskich, sprawności i zdrowia, pozycji społecznej, etc.) oraz na odkrywanie nowych wartości, kompensujących wymienione straty [Barron 1961]. Celem przeprowadzonych badań było zweryfikowanie hipotez zakładających istnienie związku między poziomem zaangażowania religijnego a zdrowiem psychicznym w starszym wieku. Analizy potwierdziły, że zaangażowanie religijne jest istotnym wyznacznikiem stanu zdrowia psychicznego osób starszych. Religijne znaczenia to prawdopodobnie najważniejszy mechanizm przyczynowy związany z zaobserwowaną relacją.

According to theory and research conducted within sociology and psychology of religion, religious involvement may reduce psychological distress and increase health status and psychological well-being in several ways, e.g. by generating high levels of social resources, including social integration and social support, by shaping behavioral patterns and lifestyles in ways that reduce the risk of major chronic and acute stressors and by providing specific cognitive resources that are useful in the problem-solving or coping with stressors (Ellison 1994). Religion plays an especially important role in later life because religious involvement helps older people to face impending death, to find and maintain a sense of meaningfulness and significance in life, to accept the inevitable loses of old age and to discover and utilize the compensatory values that are potential of old age (Barron 1961). The aim of the study was to verify hypothesis on the relationship between religiosity and health in older age. Conducted analyses revealed that religious involvement is a significant predictor of mental health in older age. Religious provision of meaning is probably the most important causal mechanism associated with this relationship.