Współrządzenie i rozwój zrównoważony społeczności lokalnych: przypadki w społeczności wiejskiej

Artykuł jest próbą ukazania związków pomiędzy pewnym mechanizmem procesów rozwojowych określanych mianem współrządzenia, a ich charakterem określanym przy pomocy pojęcia rozwoju zrównoważonego. Zasadnicza hipoteza wskazuje, że współrządzenie, rozumiane jako sieć współdziałania obejmująca różne podmioty społeczne jest warunkiem koniecznym do uruchomienia bardziej trwałych, przyjaznych środowisku naturalnemu i wzmacniających więzi społeczne procesów rozwojowych. Dowodów potwierdzających tę hipotezę poszukuje się w analizie trzech programów rozwojowych, wprowadzanych do realizacji w jednej z wiejskich gmin województwa małopolskiego. Badania te prowadzone były jako część projektu pt. „Poznawcze podejście do problematyki rozwoju zrównoważonego na obszarach wiejskich. Dynamika wiedzy eksperckiej i lokalnej” (CORASON) realizowanego w 12 krajach europejskich w ramach 6 Programu Ramowego w latach 2004–2007. Analiza badanych przypadkach prowadzi do konieczności uszczegółowienia sformułowanej na wstępie hipotezy. Pojawienie się sieci podmiotów odpowiedzialnych za formułowanie i implementację poszczególnych projektów nie prowadzi bezpośrednio do zrównoważenia w konkretnym społecznym otoczeniu. Nie zapewnia tego także współwystępowanie obok siebie różnych rodzajów wiedzy, wnoszonych przez uczestniczące podmioty. Istota sprawy leży w szczególnej konfiguracji tej sieci, która zapewnia udział podmiotów odpowiedzialnych za wszystkie trzy wymiary zrównoważonego rozwoju, tj. ekologiczny, ekonomiczny i społeczny.

The article is an attempt to examine some relations between a certain developmental mechanism called as governance and the type of development called as sustainable one. The basic hypothesis stresses that governance conceptualised as a network of cooperating actors seems to be an important pre-condition to initialise more persistent, friendly in an environmental sense as well as strengthening social ties developmental processes. The authors look for some proofs for such a hypothesis in the analysis of three developmental projects implemented in one rural community localized in Malopolska region. This particular investigation has been a part of larger research project called 'A Cognitive Approach to Rural Sustainable Development: The Dynamics of Expert and Lay Knowledge' (CORASON) carried out in 12 European countries under the 6 Frame Programme from 2004 to 2007. The results of the analysis lead to the correction and re-formulation of initial hypothesis. The emergence of the governance network does not lead as such to initialise sustainable development processes in a particular social milieu. Various types of knowledge carried by various actors in governance network do not lead per se to initialize sustainable development processes as well. The basic factor leading to sustainable development seems to lie in a particular configuration of governance network containing various types of actors addressing three main dimensions of sustainable development, namely: environmental, economic and social ones.