Natura post-prawdy

Wykazuję, że post-prawda jest blisko pokrewna prawdzie pragmatycznej w ujęciu Williama Jamesa, tj. prawdzie „użytecznościowej”. Jako taka post-prawda nie może być kwalifikowana – jak to się nagminnie utrzymuje – jako fałsz (negacja prawdy) w sensie zadanym w klasycznej idei prawdy. Post-prawdziwość nie jest bowiem wartością poznawczą w klasycznym systemie wartości poznawczych, a środkiem działania, a konkretniej środkiem realizowania interesów jej dysponentów przy pomocy kamuflażu poznawczego. Obecna erupcja post-prawd jest efektem rozpowszechnienia się pragmatycznego systemu wartości i infekowania nim całej sfery publicznej oraz prywatnej.

The paper demonstrates a close relationship of post-truth to pragmatic truth as William James put it. As such post-truth cannot be treated—as it is commonly perceived—as a falsehood in the sense given it by the classical idea of truth. Post-truth is not a classical cognitive value, but a means of action, more concretely, a means of realizing interests of its operator by using the method of cognitive camouflage; it means that post-truth is disguised as a truth in its classical (correspondence) sense, but it only seemingly communicates in the objective way (i.e., impartially and nonsubjectively) real facts. In my view, the present eruption of post-truths is an effect of the spreading of the pragmatic system of values and infecting by it the whole public sphere and, in consequence, also individual principles and norms of action.