Zielona chemia i możliwości wykorzystania jej zasad

Od chwili pojawienia się koncepcji zielonej chemii minęło ponad 20 lat, a więc dostatecznie długo, aby podsumować jej osiągnięcia i określić perspektywy jej dalszego rozwoju. Zielona chemia stanowi jedną z form działań zmierzających do zmniejszenia zagrożeń środowiska i jest ważnym elementem zrównoważonego rozwoju. W pracy dokonano przeglądu możliwości wykorzystania zielonej chemii, które opierają się na 12 zasadach sformułowanych przez Anastasa i Warnera. Zielona chemia odgrywa dużą rolę w ochronie środowiska. Działania na rzecz ochrony środowiska polegają m.in. na ograniczeniu odpadów (lub ich wyeliminowaniu) oraz projektowaniu bezpiecznych chemikaliów. Według zasady 7. gdzie tylko jest to możliwe, powinno dążyć się do stosowania surowców odnawialnych. Z surowców odnawialnych otrzymywane są biopaliwa, które uważa się za najbardziej przyjazne dla środowiska. Założenia zielonej chemii wdrażane są także w przemyśle spożywczym. Procesy chemiczne i technologiczne stosowane w przemyśle spożywczym mogą być prowadzone zgodnie z zasadami zielonej chemii. Zasady zielonej chemii znalazły również zastosowanie w rolnictwie (biopestycydy). Ponadto w pracy przedstawiono przyczyny, które spowodowały powstanie zielonej chemii oraz rys historyczny jej dotychczasowego rozwoju. Problematyka zielonej chemii dotyczy aspektów badawczych, praktycznych i edukacyjnych. Zielona chemia powinna odegrać większą rolę edukacyjną, gdyż w społeczeństwie funkcjonuje negatywny wizerunek chemii i jej produktów. W tym zakresie jest bardzo dużo do zrobienia, na co zwrócono uwagę w pracy.

It has been more than twenty years since the green chemistry concept appeared, long enough to summarize its achievements and describe its further perspectives. Green chemistry as one of the activities aiming to reduce the environment threats plays a crucial role in the sustainable development. In the paper the possibilities of green chemistry use are reviewed; they are based on twelve principles formulated by Anastas and Warner. Green chemistry is very important in the environmental protection; the activities involve here, among others, the waste restraint or elimination, and the design of safe chemicals. According to a principle number 7, if it is only possible, the renewable resources should be used; biofuels, considered as the most environmentally friendly, are obtained from renewable resources. The green chemistry principles are being also introduced in the food industry, since its processes can be performed according to these rules. It is noteworthy that green chemistry principles have found their application in agriculture in the form of biopesticides. Moreover, in the paper genesis of green chemistry is presented along with its historical development. The green chemistry topic concerns the research aspects, as well as practical and educational ones. Green chemistry should play a larger educational role, since in the society the negative image of chemistry and of its products exists. It should be pointed out that in this field there is still a lot to be done, and in the paper an attention was paid to this viewpoint.