Pęcznienie a odprężenie nienasyconych iłów warszawskich

W artykule przedstawiono charakterystyki pęcznienia i odprężenia nienasyconych iłów występujących w rejonie Warszawy (iłów warszawskich). W badaniach przyjęto założenie, że odkształcenie objętościowe εv iłów składa się z dwóch części – odkształcenia pęcznienia εp i odkształcenia odprężenia εo, których procentowy udział zależy przede wszystkim od warunków gruntowo-wodnych w podłożu (wilgotności i stopnia nasycenia) oraz od wartości składowej pionowej naprężenia efektywnego σ’v = σv - ua. W badaniach zastosowano konsolidometr KKSW (konsolidometr z kontrolowanym ciśnieniem ssania i wilgotnością) zaprojektowany i wykonany w Katedrze Geoinżynierii SGGW oraz zmodyfikowane edometry standardowe. Z przeprowadzonych badań wynika, że odkształcenia odprężenia iłów określone w badaniach edometrycznych mieszczą się w zakresie od 0,19% do 0,62%, natomiast odkształcenia pęcznienia od 2,38% do 5,45%. Odprężenie iłów jest procesem krótkotrwałym i stanowi średnio około 20,8% czasu całkowitych zmian objętości, w przeciwieństwie do pęcznienia, które jest procesem długotrwałym i wypełnia pozostały całkowitych zmian objętości.

The paper presents the characteristics of unsaturated expansive clays occurring in the area of Warsaw (Warsaw clays). It was assumed that the volumetric strain (εv) consists of two components – the swelling deformation (εp) and the rebound strain (εo), which percentage depends primarily on the ground – water conditions (moisture content and degree of saturation) and the vertical effective stress σ'v = σv - ua. In the study the consolidometr KKSW (designed at the Department of Geotechnical Engineering Warsaw University of Live Sciences) with suction and water content controlling was used. The study shows that the rebound strains in the Warsaw clays are in the range from 0.19% to 0.62%, and the swelling deformation of 2.38% to 5.45%. Rebound of clays is the short-term process, average about 20,8% of time for total volume changes. The swelling is a lengthy process and provides an average of about 79,2% of time to total volume changes.