Badania laboratoryjne dyspersyjności i pęcznienia wybranych bentonitów stosowanych jako bariery izolacyjne obiektów budowlanych

W artykule przedstawiono wyniki badań i analizę właściwości wybranych bentonitów stosowanych jako bariery izolacyjne obiektów budowlanych, w szczególności podłoża składowisk odpadów. Do badań wykorzystano trzy rodzaje bentonitów, dla których w warunkach laboratoryjnych dokonano oceny dyspersyjności oraz zdolności pęcznienia. Dyspersyjność określono metodami: „bryłkową" i „podwójnej analizy hydrometrycznej". Wskaźniki pęcznienia wyznaczano metodą Holtza-Gibbsa i ASTM D 5890-95. Zbadano również wpływ stężenia ciekłych zanieczyszczeń (chlorków o stężeniu: 1000, 2500, 5000 i 10 000 mgdm-3) na pęcznienie bentonitu. Uzyskane wyniki porównano z wartościami liczbowymi wymaganymi dla typowych materiałów bentonitowych stosowanych jako bariery izolacyjne obiektów budowlanych.

The article presents the test results and the analysis of selected properties of bentonites used as isolation barriers of engineering structures, especially landfills. Three types of bentonites were used as a research material and for each of them the dispersivity and swelling ability were assessed. The dispersivity was determined by using the crumb test and the double hydrometer test. Swelling index was determined in the Holtz and Gibbs method and in the method presented in ASTM D 5890-95. The investigations of the influence of liquid pollution with various chlorides concentrations (1000, 2500, 5000 and 10,000 mgdm-3) on swelling ability of bentonite were included. The results obtained were compared with values required for typical bentonite materials used as isolation barriers of engineering structures.