Wpływ selenu i fluoru na aktywność fosfataz w glebie lekkiej

Celem podjętych badań było określenie oddziaływania związków fluoru oraz selenu (na dwóch stopniach utlenienia: IV i VI), wprowadzonych osobno oraz w mieszaninie na aktywność fosfatazową gleby lekkiej. Doświadczenie przeprowadzono w warunkach laboratoryjnych na piasku gliniastym o zawartości węgla organicznego 8,7 g/kg, do którego wprowadzono w różnych kombinacjach fluor (10 mmol/kg) oraz selen (0,05 mmol/kg). W odstępach tygodniowych przez okres 28 dni oznaczano spektrofotometrycznie aktywność fosfatazy alkalicznej i fosfatazy kwaśnej. Na podstawie otrzymanych wyników obliczono wskaźniki oporności enzymów (RS). Wykazano że wprowadzenie do gleby fluoru i selenu spowodowało istotne statystycznie obniżenie aktywności oznaczanych enzymów. Aktywność fosfatazy alkalicznej charakteryzowała się większą wrażliwością na obecność fluoru i selenu w glebie niż fosfataza kwaśna. Dla fosfatazy alkalicznej największe obniżenie RS wystąpiło po aplikacji fluoru wraz z selenem na stopniu utlenienia IV, a dla fosfatazy kwaśnej – fluoru wraz z selenem na stopniu utlenienia VI.

The aim of the study was to determine the impact of fluoride and selenium (in two oxidation states IV and VI), introduced separately and in a mixture on soil phosphatase activity soil. The experiment was carried out in laboratory conditions on loamy sand samples with organic carbon content 8.7 g/kg. Various combinations of fluoride (10 mmol kg) and selenium (0.05 mmol/kg) were added into soil samples. Over a period of 28 days, at weekly intervals. Alkaline phosphatase and acid phosphatase activities were determined by spectrophotometry. Based on the obtained results, the resistance index (RS) for enzymes was calculated. It was found that the addition of fluoride and selenium into the soil resulted in a statistically significant decrease of assayedenzyme activities. Alkaline phosphatase activity was more sensitive to the presence of fluoride and selenium in the soil than acid phosphatase. The values of RS were lowest for alkaline phosphatase in soil treated with fluoride and selenium in the oxidation state IV, and for acid phosphatase in soil treated with fluoride and selenium in the oxidation state VI.