Czynniki kształtujące właściwości sorpcyjne powierzchniowej warstwy gleb wykształconych na zboczach doliny Narwi w obrębie otuliny Narwiańskiego Parku Narodowego

Celem badań była charakterystyka właściwości sorpcyjnych powierzchniowej warstwy gleb wykształconych w różnych częściach zboczy. Prace prowadzono na terenie strefy ochronnej Narwiańskiego Parku Narodowego, na 12 pojedynczych polach uprawnych, położonych na zboczach doliny Narwi. Powierzchniowa warstwa badanych gleb charakteryzuje się głównie uziarnieniem piasków gliniastych i glin piaszczystych. Odczyn tych utworów jest zróżnicowany, pH w wodzie wynosi od 4,83 do 7,85, a w KCl od 4,03 do 7,81. Pojemność sorpcyjna powierzchniowej warstwy badanych gleb jest dość mała i wynosi od 4,19 do 20,10 cmol(+)kg-1. W przypadku łagodnych zboczy, zbudowanych z utworów słabo podatnych na erozję, głównym czynnikiem przemieszczającym materiał glebowy po stoku są zabiegi agrotechniczne, co wpływa na niewielkie zróżnicowanie właściwości fizyko-chemicznych i uziarnienia powierzchniowych warstw gleb w różnym położeniu w rzeźbie, jednakże utwory położone u podnóży zboczy wykazują niższe pH i niższą pojemność sorpcyjną oraz wyższą kwasowość hydrolityczną, co wiąże się głównie z większym uwilgotnieniem.

The aim of the study was to describe the sorption properties of the surface layer of soils formed in different parts of the slope. The study was carried out within the protection zone of the Narew National Park on 12 individual arable fields, located on the slopes of the valley of the Narew River. The surface layers of the studied soils are loamy sands and sandy loams. The pHH2O in these soils ranges from 4.83 to 7.85, and pHKCl ranges from 4.03 to 7.81. Sorption capacity of the surface layer of the studied soils is quite small, ranging from 4.19 to 20.10 cmol(+) kg-1. On gentle slopes composed of material weakly susceptible to erosion a major factor in moving soil material on the slope are agricultural practices, resulting in slight differences in physico-chemical properties and texture of the surface layers of soil in different slope position. However material at the foot of the slopes has lower pH and sorption capacity and higher hydrolytic acidity, which is associated mainly with higher soil moisture.