Ocena zanieczyszczenia gleby na Lubelszczyźnie na podstawie badań monitoringowych

W pracy przedstawiono ocenę zmian zanieczyszczenia gleby w latach 1995–2010 na terenie Lubelszczyzny w oparciu o wyniki badań monitoringowych. Przytoczono zasady, cel i zadania monitoringu gleby prowadzonego w skali kraju, jak i lokalnie. Omówiono rodzaje i źródła zanieczyszczenia gleby, metody oznaczania tych zanieczyszczeń, a także procedurę oznaczania próbek gleby do analizy. Następnie przedstawiono i oceniono wyniki zawartości poszczególnych pierwiastków i związków w próbkach gleby. Zawartości związków fosforu, potasu i magnezu w glebie okazały się zróżnicowane. Występowało także lokalne nadmierne zasolenie i zanieczyszczenie gleby siarką z przyczyn antropogenicznych. Brak jednak nadmiernego zanieczyszczenia gleby związkami WWA oraz metalami ciężkimi. Zanotowano lokalnie podwyższone zawartości niektórych metali w glebie. W podsumowaniu stwierdzono potrzebę wapnowania oraz prowadzenia działań agrotechnicznych dla zwiększenie zasobności i żyzności gleby. Jako ważne czynniki jakości gleby w pierwszej kolejności określono zakwaszenie gleby oraz niedostatek próchnicy, następnie zaś udział potencjalnie toksycznych zanieczyszczeń.

The paper presents the evaluation of soil contamination changes in the years 1995–2010 in the Lubelskie province based on the results of monitoring studies. The principles, objectives and tasks of soil monitoring, both nationally and locally, were presented. The types and sources of soil contamination, the methods for determining these pollutants, and the procedure for determining soil samples for analysis are discussed. The results of the content of particular elements and compounds in soil samples were subsequently presented and evaluated. The content of phosphorus, potassium and magnesium compounds in the soil proved to be diverse. There was also local excessive salinity and pollution of the soil with sulfur due to the anthropogenic causes. However, there is no excessive contamination of the soil with PAHs and heavy metals. The elevated content of some metals in soil have been reported locally. In summary, the need for liming and farming activities to increase the soil abundance and fertility has been identified. The identified important factors of soil quality included acidification and humus deficiency, as well as the share of potentially toxic impurities.