Przestrzeń architektoniczna w adaptacjach filmowych prozy Jarosława Iwaszkiewicza w drugiej połowie xx wieku

W przypadku niniejszego tekstu skupiono się na relacjach zachodzących pomiędzy dziełem literackim a zawartym w nim opisie architektury, ukazanym następnie w obrazie filmowym. Rozważania będą prowadzone w odniesieniu do dwóch filmów ekranizujących prozę Jarosława Iwaszkiewicza, Matki Joanny od aniołów (1961) oraz Panien z Wilka (1979). Każdy z tych obrazów stał się na przestrzeni lat niedoścignionym wzorcem adaptacyjnym transpozycji literatury na obraz filmowy. Jednocześnie zwrócono uwagę na sposób przedstawiana architektury w filmie, nieczęsto bardzo odbiegający od literackiego pierwowzoru. Materiał badawczy przedstawiony w tekście został uzyskany w wyniku, kwerendy literaturowej oraz kwerendy materiałów archiwalnych w Filmotece Narodowej w Warszawie. Przedstawione w teście badania wskazują na fakt, iż architektura i obraz filmowy mają ze sobą wiele wspólnych punktów, które zostały ukazane w przedstawionym dyskursie naukowym.

In this article I would like to focus on the interrelations between a literary work and a description of architecture included therein, which is then presented in a film image. The studies over the issue shall be based on two films that are the adaptations of the literary works of Jarosław Iwaszkiewicz, namely Matka Joanna od Aniołów (Mother Joan of the Angels, 1961) and Panny z Wilka (The Maids of Wilko, 1979). Each of the aforementioned films has become an unattainable ideal for any attempted film adaptations of literary works. At the same time, I would like to point out to the fact that the manner the architecture is shown in the film frequently diverges a lot from the manner it is presented in the literary work the film is based on. The research material presented in the text was collected in the course of literary enquires and archive enquiries filed with the National Film Archive in Warsaw. The studies presented in the article confirm that architecture and the film image have a number of aspects in common, which is disclosed in the scientific discourse of the article.