Oblicza transformacji obiektów przemysłowych w kontekście rewitalizacji i ochrony dziedzictwa kulturowego : na przykładach zespołów pofabrycznych z regionu łódzkiego

Choć minęły już dziesięciolecia od rozpoczęcia działań na rzecz dziedzictwa poprzemysłowego, nie wszyscy jeszcze są świadomi jego istnienia i wagi. Do niedawna najpopularniejszą i najłatwiejszą drogą była rozbiórka starych fabryk. Coraz częściej jednak prace adaptacyjne i rewitalizacyjne, które na przestrzeni ostatnich lat przywróciły do życia i prosperity obiekty i obszary poprzemysłowe, pokazują, jak można wykorzystać potencjał ukryty w opuszczonych fabrycznych murach. Istnieją jednak pewne ryzyka związane z wszechobecnym trendem rewitalizacji i komercjalizacji postindustrialnych obiektów. W niniejszym artykule, na wybranych przykładach (transformacji zespołów pofabrycznych z Łodzi i Tomaszowa Mazowieckiego w centra handlowe), poddano ocenie powyższe aspekty ochrony dziedzictwa poprzemysłowego, a w rezultacie rozpoznano związane z tym zagrożenia, zwłaszcza takie jak: zwulgaryzowane postrzeganie „rewitalizacji” dawnych fabryk, lekceważenie ich roli w kształtowaniu tożsamości miasta, uleganie dyktatowi konsumpcjonizmu w sposobie postrzegania kultury.

Although it has been some four decades since the industrial heritage campaign began, it still seems to be a battle to gain acceptance for historical factories as a part of heritage. The demolition of such structures is still often seen as the simplest way of dealing with them. Lately, good examples of revitalization provide needed help with obtaining approval for post-industrial legacy. However, there are risks associated with the ubiquitous trend of revitalizing and commercializing postindustrial objects. This paper addresses the above – mentioned issues with regards to revitalisation and adaptation processes of old textile factories being turned into shopping centres, using examples from Łódź and Tomaszów Mazowiecki.