Zabezpieczenia prawno-finansowe dla naprawy skutków działalności górniczej w środowisku

Górnictwo mimo, że dostarcza gospodarce i społeczeństwu niezbędne surowce mineralne warunkujące rozwój gospodarczy i cywilizacyjny postrzegane jest głównie przez pryzmat negatywnych oddziaływań, szczególnie na środowisko. Nie bierze się pod uwagę, że jak żadna gałąź przemysłu w Polsce, działalność górnicza obwarowana jest systemem prawno-finansowym gwarantującym naprawę i rekompensatę skutków eksploatacji złóż kopalin. W referacie poruszono problem zabezpieczeń prawno-finansowych, jakie ustawodawca przewidział dla naprawy ewentualnych skutków działalności górniczej. Omówiono zagadnienia związane z zajmowaniem terenów pod działalność górniczą oraz rekompensaty za zmianę sposobu użytkowania gruntów, a także obowiązki rekultywacyjne przedsiębiorstw górniczych. Przedstawiono zabezpieczenia, fundusze i gwarancje finansowe na zlikwidowanie negatywnych skutków eksploatacji złóż kopalin, zabezpieczenie roszczeń mogących powstać wskutek wykonywania działalności objętej koncesją oraz zabezpieczenie na przypadek niewykonania lub nienależytego wykonania warunków koncesji. Omówiono zmiany wprowadzone 11 lipca 2014 r. nowelizacją Prawa geologicznego i górniczego odnoszące się do zakresu koncesji dotyczącej poszukiwania i rozpoznawania złóż węglowodorów. Przedstawiono zagadnienie tworzenia funduszu likwidacji zakładu górniczego. Obok zagadnień typowo górniczych poruszono również problem tworzenia gwarancji finansowych na pokrycie kosztów funkcjonowania, zamknięcia oraz rekultywacji obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych kategorii A. Omówione w artykule formy zabezpieczeń i gwarancji finansowych zapewniają środki na naprawę skutków działalności górniczej, w tym również środki rekompensujące szkody nawet w sytuacji niewypłacalności przedsiębiorców, np. wskutek utraty rentowności zakładu. Liczne przykłady z górnictwa podziemnego, odkrywkowego i otworowego potwierdzają, że polskie górnictwo wywiązuje się z obowiązków nie tylko naprawy skutków, ale tworzy też nowe wartości użytkowe na oddawanych terenach.

Mining provides the essential minerals determining the development of the economy and civilization. Despite this, mining is primarily seen as an activity causing damage to the environment. Most people do not know that - unlike any other branch of industry in Poland - mining has a system of legal and financial guarantees to repair and compensate for its negative impact on the environment. The paper addresses the problems of financial and legal security provided by the legislators for the repair of potential effects of mining activities. The issues related to the acquisition of land for mining activities, compensation of the change of land use and reclamation obligations of mining companies were discussed. The hedge funds and financial guarantees to eliminate the negative effects of the operation as well as warranty of claims which could arise as a result of mining activities and financial warranty in case of derogation from the mining permit have been presented. The changes introduced with amendment to the Geological and Mining Law on July 11 2014 relating to the scope of the mining permit concerning exploration and prospecting of hydrocarbons have been discussed. The problems connected to creation of mine closure funds have been described. In addition to typical mining problems the issue of creating financial guarantees to cover the costs of the operation, closure and reclamation of mining waste facilities have been raised. Numerous examples from underground, surface and borehole mining confirm that Polish mining industry complies well with responsibilities not only to repair the negative effects of its operations, but it also creates new values in post-mining areas.