Is it all about money? : consumption patterns hidden in energy divide: conclusions from research in Bytom and Katowice

The main aim of this article is to present the results of research on energy poverty conducted in Katowice and Bytom, two cities situated in the Silesian voivodeship [region] in Poland. The study attempted to verify whether the energy divide concept elaborated by Bouzarovski and Tirado Herrero (2015) has different undiscovered dimensions which result not only from the differences in energy prices and incomes between various regions, but also from other factors such as consumer behaviours. In discussions about the energy divide, this aspect of energy poverty has so far been rather neglected. The question remains whether the distinction between energy poverty levels of countries, regions, and other territories like cities is determined by consumer behaviours or only by income and energy prices. Katowice and Bytom seem to be perfect places to conduct such. The most important conclusions emerging from the presented research are: (a) low income does not affect the behaviour of people suffering from energy poverty, even though it theoretically should; (b) despite their difficult financial situation, low-income households do little to improve their situation; and (c) public policy should take into account in the spatial distribution of households affected by energy poverty other aspects, including non-income and behavioural factors and patterns of persons affected by energy poverty, which only deepen existing social inequalities rather than reduce them.

Głównym celem artykułu jest zaprezentowanie wyników badań poświęconych kwestii ubóstwa energetycznego w Katowicach i Bytomiu, dwóch miastach na prawach powiatu usytuowanych na terenie woj. śląskiego. Badania miały za zadanie dokonać weryfikacji tego, czy koncepcja podziału energetycznego autorstwa Bouzarovskiego oraz Tirado Herrero (2015) może zostać uzupełniona o inne wymiary, tj. wymiar konsumpcyjny, który mógłby uzupełnić pozostałe dwa, tj. wymiary związane z różnicami w cenach energii oraz z różnicami w dochodach pomiędzy poszczególnymi regionami. W dyskusji na temat podziału energetycznego, ten aspekt ubóstwa energetycznego był do tej pory raczej pomijany. Pytanie brzmi bowiem, czy zróżnicowanie geograficzne w poziomie ubóstwa energetycznego zależy wyłącznie od dochodu i cen energii, czy też od innych czynników. Katowice i Bytom wydają się doskonałym miejscem do prowadzenia tego typu badań. Najważniejsze konkluzje płynące z badań to: a) niski dochód nie wpływa na zachowanie osób dotkniętych ubóstwem energetycznym, mimo iż teoretycznie powinien; b) pomimo trudnej sytuacji finansowej, ubogie gospodarstwa domowe robią niewiele by poprawić ich sytuację; c) polityka publiczna powinna uwzględniać inne aspekty, takie jak zachowania konsumenckie członków gospodarstw domowych dotkniętych ubóstwem energetycznym, które jedynie pogłębiają problem, zamiast go redukować.