Identyfikacja i ocena emisji metanu z kopalń węgla kamiennego w Polsce

Procedura inwentaryzacji emisji metanu z kopalń węgla kamiennego (czynnych i opuszczonych), polegała na identyfikacji źródeł jego wydzielania oraz aktualizacji metod obliczeniowych, dostosowanych do parametrów węgla kamiennego polskich kopalń GZW. Zmodyfikowana metoda określona w wytycznych IPCC (2006) mianem metody specyficznej dla poszczególnych kopalń, uwzględniła wyniki rzeczywistych pomiarów metanonośności pokładów węgla oraz metanowości kopalń. Wskaźnik emisji metanu (EF) obliczono na podstawie wydobycia wyłącznie z kopalń metanowych. Wyróżnione cztery źródła emisji metanu szacowano w sposób niezależny. Wprawdzie zalecenia IPCC nie przewidują szacowania emisji metanu w procesach powydobywczych metodą specyficzną dla kopalń (zalecana jest bowiem metoda średnich krajowych), jednakże korzystając z dostępnych danych obliczono emisję metanu w procesach poeksploatacyjnych oraz emisję powierzchniową, wykorzystując podejście według tzw. metody specyficznej dla Zagłębia Węglowego. W obliczeniach emisji powierzchniowej wykorzystano dane wielkości produkcji odpadów pogórniczych ogółem, na podstawie których oszacowano ilość odpadów z kopalń metanowych w danym roku. W wyniku szczegółowych analiz metanowości oraz inwentaryzacji i szacowania emisji metanu z węgla kamiennego wydobywanego z kopalń metanowych w Polsce w latach 2001-2010, uzyskano równanie wskaźnika emisji metanu EF. W wyniku oszacowania wskaźników emisji oraz wielkości emisji metanu z węgla kamiennego można było dokonać właściwej oceny uzyskanych danych na tle dotychczasowych szacunków wykonanych w kraju jak i w ujęciu globalnych statystyk.

This paper addresses the procedure for carrying out an inventory of methane emissions using the methods proposed in the IPCC Guidelines (2006) for estimation of methane emissions from coal mines (active and abandoned). The text identifies and updates the calculation methods, adjusting them to the collected parameters of Polish coal mines of the USCB (Upper Silesian Coal Basin). The method specified in the IPCC Guidelines as specific to individual mines was modified by taking into account the results of actual measurements of methane and coal mine methane. The methane emission factor (EF) is calculated based only on methane coal mine output. This analysis featured four sources of methane emissions that were estimated in an independent manner. The recommendations of the IPCC do not estimate methane emissions in the extraction process for individual mines, recommending instead a national method of estimation using the available data. For this study, methane emissions were calculated from void and surface emissions, using an approach based on the so-called specific methods for the Upper Silesian Coal Basin. In the calculation of the surface emission data for mining waste production, the analysis used volumes in total, based on the estimated quantities of annual methane waste from the mines. As a result of estimates of emission factors and the emission of methane from coal mines, it was possible to make a proper assessment of the collected data in comparison with previous estimates made in Poland and in terms of global statistics.