Wstępna identyfikacja i ocena parametrów wpływających na wydajność układu operator-maszyna do robót ziemnych

Bez wiarygodnych danych dotyczących czasu pracy maszyn budowlanych niemożliwe jest skalkulowanie kosztów inwestycji czy określenie terminu jej realizacji. Na wydajność maszyny wpływa wiele czynników wynikających zarówno z możliwości technicznych maszyny (np. moc silnika czy pojemność łyżki koparki) jak i środowiska pracy (np. spulchnienie gruntu czy czynniki atmosferyczne). Na wydajność dodatkowo wpływają czynniki oddziaływujące na operatora (np. stan zdrowia, stres, zmęczenie). Dlatego celowe jest posługiwanie się pójściem układ operator-maszyna. Obecnie istniejący system norm czasu pracy maszyn zebrany w katalogach nakładów rzeczowych jest przestarzały (brak w nim nowoczesnych materiałów, technologii i obecnie używanego sprzętu). Nie bierze on pod uwagę wszystkich mogących wystąpić czynników atmosferycznych, warunków pracy, warunków gruntowo-wodnych. Efektem takiego stanu rzeczy mogą być przeszacowania lub niedoszacowania inwestycji. Na podstawie przeprowadzonych badań sondażowych można stwierdzić, że największy wpływ na wydajność układu operator-maszyna do robót ziemnych mają parametry związane z kondycją psychofizyczną operatora (doświadczenie, zmęczenie, stan zdrowia i motywacja operatora) oraz parametry techniczne maszyny (stan techniczny i wydajność techniczna, teoretyczna). Z kolei warunki atmosferyczne, w szczególności wilgotność powietrza w najmniejszym stopniu wpływa na wydajność.

Without reliable data on the time of work of construction machines it is impossible to calculate the cost of the investment or the time limit for its implementation. Machine capacity is affected by many factors resulting from both the technical capabilities of a machine (e.g. the engine and bucket capacity) and work environment (e.g. soil loosening and weather conditions). Capacity is also influenced by factors affecting the operator (e.g. health condition, stress, fatigue). Therefore, it is appropriate to use the concept of the operator-machine system. The current system for the standards of machine working time collected in catalogues of capital expenditures is outdated (a lack of modern materials, technology and equipment currently used). It does not take into account all possible weather conditions, labour conditions and soil and water conditions. The result of this state of affairs may be overestimation or underestimation of an investment. On the basis of the conducted research it may be concluded that the greatest impact on the capacity of the operator-earthmoving machine system is exerted by parameters associated with the psychophysical condition of the operator (experience, fatigue, health and motivation of the operator) and the technical parameters of the machine (technical condition and theoretical technical capacity). Weather conditions, particularly air humidity, affect the performance to the smallest extent.