The aim of this study was to evaluate the accumulation of heavy metals in soil fertilized with
municipal sewage sludge from the Municipal Wastewater Treatment Plant in Sokolka. The study was
conducted on four specially prepared test areas along main streets of Bialystok. The experimental plots were
sown with two lawn grass mixtures: Eko and Roadside, and three doses of sewage sludge 0.0 (control), 7.5
kg/m2 and 15.0 kg/m2 were used. The study included the determination of dry matter and content of Pb, Cu,
Zn, Ni and Cd in soil. The heavy metal content in soil was in the acceptable level for soils of urban areas
defined in the regulation of the Ministry of the Environment on the standards of the quality of soil. The
general content of Zn in soil was significantly correlated with the concentrations of Pb (r = 0.4), Cu (r = 0.9)
Mn (r = 0.5) and Ni (r = 0.4), while the concentrations of Ni with the level of Cd and Cu (respectively, r = 0.4
and 0.5). There was also a correlation between the content of Cd and Ni indeed (r = 0.4), Cu and Pb (r = 0.6)
and Cu and Mn (r = 0.7) at α = 0.05. The biomass of grass mixtures obtained depended on the applied sludge
dose and the location. Moreover, biomass was correlated with the content and composition of soil organic
carbon and granulometric composition, respectively (r = 0.6, and r = 0.5). Soil properties, arising from its
particle size, were indeed correlated with the content of metals in the soil. The content of sand was negatively
correlated with the concentrations of Zn (r = –0.8), Pb (r = –0.5), Cu (r = –0.9), Mn (r = –0.5) and Ni
(r = –0.6), and the concentrations of silt and clay were positively correlated with the level of Zn, respectively,
(r = 0.8 and r = 0.6), Cu (r = 0.9 and r = 0.7) and Ni (r = 0.6 and r = 0.7) at α = 0.05. The pH values measured
in water and 1 M KCl for all soil samples ranged from 6.94 to 8.02, which means that in every measure point
studied heavy metals concentrations in the soil are not a threat to the environment.
Celem badań była ocena gromadzenia się metali ciężkich w glebach nawożonych komunalnymi
osadami ściekowymi z Miejskiej Oczyszczalni Ścieków w Sokółce. Badania przeprowadzono w Białymstoku
na czterech specjalnie przygotowanych powierzchniach badawczych wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych.
Na poletkach wysiano dwie mieszanki traw gazonowych: Eko i Roadside oraz zastosowano trzy
dawki osadu ściekowego: 0 (kontrola), 7,5 kg/m2 i 15 kg/m2. Przeprowadzone badania obejmowały
oznaczenia suchej masy oraz zawartości następujących metali ciężkich: Cd, Cu, Mn, Ni, Pb oraz Zn w glebie.
Analiza stężenia metali ciężkich w badanych glebach wykazała, że zawartość Cd, Cu, Mn, Ni, Pb i Zn mieści
się w wartościach stężeń dopuszczalnych dla gleb terenów miejskich określonych w rozporządzeniu
Ministerstwa Środowiska w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi. Zawartość
ogólna Zn w gruntach była istotnie skorelowana z zawartością Pb (r = 0.42), Cu (r = 0.92) Mn (r = 0.47) oraz
Ni (r = 0.42), natomiast zawartość Ni z poziomem Cd i Cu (odpowiednio, r = 43 i r = 46). Stwierdzono
również istotnie korelację między zawartością Cd i Ni (r = 0.43), Cu i Pb (r = 0.56) oraz Cu i Mn (r = 0.70)
przy α = 0.05. Uzyskana biomasa mieszanek traw zależała od zastosowanej dawki osadu ściekowego oraz
lokalizacji. Ponadto była ona skorelowana z zawartością węgla organicznego i składem granulometrycznym
gleby, odpowiednio (r = 0.60 i r = 0,47). Właściwości gleby, wynikające z jej uziarnienia, były istotnie
skorelowane z zawartością metali w glebie. Zawartość piasku była ujemnie skorelowana z zawartością Zn
(r = –0.76), Pb (r = –0.47), Cu (r = –0.85) Mn (r = –0.48) oraz Ni (r = –0.61), a zawartość pyłu oraz iłu była
dodatnio skorelowana odpowiednio, z poziomem Zn (r = 0.77 i r = 0.64), Cu (r = 85 i r = 73) oraz Ni (r = 56
i r = 66) przy α = 0.05. Wartości pH zmierzone w wodzie i w 1 M KCl dla wszystkich badanych próbek gleby
mieściły się w granicach od pH 6.94 do pH 8.02, co oznacza, że w każdym z punktów pomiarowych odczyn
gleby był obojętny, a badana gleba i zawarte w niej metale ciężkie nie stanowią większego zagrożenie dla
środowiska.