Spatial Variability of Total Mercury Content in Surface Horizon of Soils of Gnieznienskie Lakeland Area

The paper presents the results of total mercury content in terms of pollution of agricultural soils of Gniezno Lakeland by this element, as well as spatial characteristics of this metal. Statistical relationship between content of mercury in arable-humous horizon and active, exchangeable and hydrolytic acidity, organic carbon and total nitrogen was also demonstrated. For the analysis 213 bulk samples from surface horizons were collected. The total mercury content in selected soil samples were determined by mercury analyzer AMA 254. The precision of the method and obtained results was confirmed with reference material TILL-3 (Certificate of Analysis 1995) and S-VM (Certificate Czechoslovak Reference Material) for Hg determination. Physical and chemical properties of soil samples were determined following standard procedures. Statistical analysis of results was evaluated on the basis of computer programme “STATISTICA” 6.0 PL. Studies of the total mercury content showed relatively small differences in the concentrations of the element in analyzed area. The total mercury content ranged from 0.0081 to 0.1620 mg kg–1, and only in the one case exceeded the average natural concentration of this element. On the basis of statistical analysis between the total mercury content and selected physicochemical properties of soil such as pH in H2O, pH in KCl, hydrolytic acidity, organic carbon and total nitrogen was found that there are average correlations by Pearson (0.3 rxy < 0.5).

W pracy przedstawiono wyniki badań całkowitej zawartości rtęci w aspekcie zanieczyszczenia gleb uprawnych Pojezierza Gnieźnieńskiego tym pierwiastkiem, a także specyfiki rozmieszczenia przestrzennego tego metalu. Oceniono również statystyczne zależności pomiędzy zawartością rtęci a kwasowością czynną, wymienną i hydrolityczną, zawartością węgla organicznego oraz ogólną zawartością azotu. Do analiz pobrano 213 zbiorczych próbek z powierzchniowych poziomów ornopróchnicznych. Całkowitą zawartość rtęci w wybranych do analiz próbkach glebowych oznaczono w analizatorze rtęci AMA 254. Dokładność zastosowanej procedury analitycznej oznaczania Hg potwierdzono na podstawie analizy certyfikowanego materiału odniesienia TILL-3 oraz S-VM. Właściwości fizykochemiczne próbek glebowych oznaczono metodami analitycznymi ogólnie przyjętymi w gleboznawstwie. Analizę statystyczną wyników badań przeprowadzono za pomocą programu komputerowego "STATISTICA" 6.0 PL. Badania całkowitej zawartości rtęci wykazały stosunkowo niewielkie zróżnicowanie stężenia tego pierwiastka na analizowanym obszarze. Całkowita zawartość rtęci wahała się w zakresie od 0,0081 do 0,1620 mg kg-1, i tylko w jednym przypadku przekroczyła naturalne średnie stężenie tego pierwiastka. Na podstawie przeprowadzonych obliczeń zależności statystycznych pomiędzy całkowitą zawartością rtęci i wybranymi właściwościami fizykochemicznymi ornopróchniczych poziomów gleb uprawnych, tj. kwasowością czynną, wymienną i hydrolityczną, zawartością węgla organicznego oraz ogólną zawartością azotu stwierdzono, że pomiędzy badanymi zmiennymi występują przeciętne statystycznie korelacje wg Pearsona (0,3 rxy < 0,5).